 |
| ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ Tomas Ojea Quintana |
ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအေပၚမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ အေရးယူ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomás Ojea Quintana) က တိုက္တြန္းပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္တဲ့ တာ၀န္ရိွသူေတြကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မစၥတာကင္တားနားနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ တနလၤာေန႔က ထြက္လာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္၊ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနားက မေန႔က သူ႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို သူ ႀကိဳဆိုလိုက္ၿပီး၊ ဒီအေပၚမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ မစၥတာ ကင္တာနား က တိုက္တြန္းပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအတြင္းမွာ ျပည္နယ္ တာ၀န္ရိွသူေတြ ကိုယ္တိုင္က မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္မႈေတြ ရိွခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ သူ ရရိွထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ေတြ တာ၀န္ရိွသူေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို အေရးယူဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တာနား က ေထာက္ျပပါတယ္။
“အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြက အျပဳသေဘာ ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို အစိုးရက လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္ စိုးရိမ္မိတာကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ တာ၀န္ရိွမႈ၊ က်ဴးလြန္မႈေတြကို ဥပေဒ ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးတာေတြ မျဖစ္ေစဖို႔ အေရးတႀကီး ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ပါ။ ဒီျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ လူေတြအမ်ားႀကီး ေသဆံုးခဲ့သလို၊ အဖမ္းခံထားရတဲ့သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ တာ၀န္ရိွသူေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူႏိုင္မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ဖန္တီးလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုပါတယ္။”
အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ စိုးရိမ္စရာ အေျခအေနေတြကိုလည္း သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ ရခိုင္နဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခုကို ခဲြထားဖို႔ ဆိုတဲ့ကိစၥပါ။ အ့ဲဒီေဒသတြင္းက မူဆလင္ေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာခြင့္ေတြကို ကန္႔သတ္ထားတုန္းပဲလို႔ မစၥတာ ကင္တာနား က ျမင္ပါတယ္။
မူဆလင္ေတြကိုထားတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာ ဆိုးရြားေနတာေၾကာင့္ အလ်င္အျမန္ပဲ ဒီအေျခအေနကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တာနား က ယူဆပါတယ္။
“အႏၱရာယ္ႀကီးတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမူ၀ါဒကို က်င့္သံုးလာၿပီးရင္ေတာ့ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြအၾကား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ လူအဖဲြ႔အစည္းမွာ သဟဇာတ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လုပ္မရတဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒါဟာ ျပႆနာပါ။ လူသား ရပ္တည္မႈဆိုင္ရာ အၾကပ္အတည္း ႀကံဳေနရတာေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲဆိုတာ စိုးရိမ္ရပါတယ္။ ရခိုင္မွာရိွတဲ့ အဲ့ဒီက ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို က်ေနာ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အခုဆို မိုးရာသီလာေတာ့မယ္။ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္မွာေတာ့ လူသားရပ္တည္မႈ အၾကပ္အတည္း ျပႆနာရိွတယ္ ဆိုတာ ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီျပႆနာကို အေရးတႀကီး အလ်င္အျမန္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔ လိုေနပါၿပီ။”
အစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ ဒီလူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းႏွစ္ခု ျပန္လည္ေပါင္းစည္းႏိုင္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ၿပီး၊ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္ေနရာခ်ဖို႔ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း မစၥတာ ကင္တာနား က တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနား ဟာ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ တခုလံုးကိုေတာ့ ဖတ္ရေသးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာသာျပန္ ရရိွထားတဲ့ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအေပၚမွာ သူ႔သံုးသပ္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္တာလို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္ရဲ႕ အခုထုတ္ျပန္ခ်က္က ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအေပၚမွာပဲ သံုးသပ္ထားတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာ တခုလံုးကို ဘာသာျပန္ၿပီး ဖတ္႐ႈဖို႔ လိုပါတယ္။”
ဒီအစီရင္ခံစာ တခုလံုးမွာ ဘဂၤါလီဆိုၿပီး အသံုးအႏႈန္းကိုပဲ သံုးစဲြတာေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြရဲ႕ ေ၀ဖန္မႈေတာ့ ရိွပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနား ကေတာ့ ဒီ အသံုးအႏႈန္းကိစၥထက္ အစီရင္ခံစာပါ အႏွစ္သာရေတြက ပိုၿပီး အေရးႀကီးမယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
“႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းဟာ ဖဲြ႔စည္းပံုထဲမွာ မပါ၀င္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အ့ဲဒီလူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရိွတာပါ။ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာလို႔ သံုးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္လကၡဏာကိုေတာ့ အသိအမွတ္ ျပဳသင့္တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအစီရင္ခံစာနဲ႔ အႀကံျပဳခ်က္ရဲ႕ အႏွစ္သာရ ပို အေရးႀကီးပါတယ္။”
ျမန္မာလို အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သံုးသင့္ မသင့္ အက်ယ့္တ၀င့္ ရွင္းထားတာ ပါ၀င္ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနား ကေတာ့ ရခိုင္ေဒသမွာရိွတဲ့ ႐ိိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြကို ခဲြျခားဆက္ဆံမႈဟာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း ႏွစ္ခုအၾကား အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရပ္ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း ႏိုင္ငံမဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရအတြက္ ၈ သိန္းဟာ ခဲြျခားဆက္ဆံခံရတာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာေတြ ရင္ဆိုင္ေနရတယ္လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္နဲ႔ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ လူ ၂၀၀ နီးပါး ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ဒီအေျခအေနေတြကို စံုစမ္းဖို႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က ၂၇ ဦးပါ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ကို ဖဲြ႔စည္းေပးခဲ့တာပါ။
ကိုသားညြန္႔ဦး
VOA Burmese
