 |
| ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာသံရုံးေရွွွွ႕တြင္ ဂ်ီဟတ္ ဘာသာေရး ဆင္ႏႊဲရန္ လႈံ႕ေဆာ္ ေနသည့္ အစၥလမ္ အစြန္းေရာက္ အခ်ဳိ႕ကုိ ေမလ ၃ ရက္ေန႔က ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ – Reuters) |
အင္ဒိုးနီး႐ွားႏိုင္ငံမွ အစၥလာမ္စစ္ေသြးၾကြမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂ်ီဟတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲမည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားကုိ ပုဂၢလိကသတင္းမီဒီယာမ်ားက သတင္းေဖာ္ျပၾကသျဖင့္ ျပည္သူမ်ားထိတ္လန္႔မႈမ်ားေပၚေပါက္ေနၿပီး အဆုိပါသတင္းေဖာ္ျပမႈ သည္ စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္ႏွင့္ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိေ၀ဖန္ သုံးသပ္ခ်က္မ်ား ေပၚထြက္လာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏြဲရန္ အစၥလမ္ စစ္ေသြးၾကြဝါဒီအခ်ိဳ႕ကေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုၿပီးေနာက္ ေမလ ၃ ရက္ေန႔က အင္ဒုိးနီးရွားႏုိင္ငံ၊ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာသံရံုးကိုခ်ိန္ကိုက္ဗံုးႏွင့္ ေဖာက္ခြဲရန္ ႀကံစည္ခဲ့သည္ဟု သံသယရွိသူ ၂ ေယာက္ကိုဖမ္းဆီးမိၿပီး လက္လုပ္ဗံုး ၅ခုကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့သည္ဟု ႏုိင္ငံတကာသတင္းဌာနမ်ားက ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္းပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ားကလည္း အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံမွလာေသာ သတင္းမ်ားကုိ ကုိးကားၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂ်ီဟတ္ ဘာသာေရး စစ္ပြဲျပဳလုပ္ရန္ လႈံ႕ေဆာ္ဆႏၵျပသည့္သတင္းႏွင့္ ဆႏၵျပဓာတ္ပုံကုိ ေ၀ေ၀ ဆာဆာျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ရာ ျမန္မာ မြတ္စလင္ အသုိင္းအ၀ုိင္းႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအၾကား စုိးရိမ္မႈမ်ား တုိးပြားလာေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာမ်ား၏ သတင္းေဖာ္ျပမႈေၾကာင့္ စုိးရိမ္မႈမ်ား တုိးပြားလာရျခင္းေၾကာင့္ ပဋိပကၡသတင္းမ်ား ေဖာ္ျပရာတြင္ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္ႏွင့္အညီ သတိထားေဖာ္ျပသင့္သည္ဆုိေသာ ေ၀ဖန္သုံးသပ္မႈမ်ားေပၚထြက္လာသည္။
သမၼတ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ လည္းျဖစ္ ျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ႀကီးလည္းျဖစ္သူ ဦးရဲထြဋ္က ေဖ့ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးႏွင့္လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံမွ အစြန္းေရာက္အစၥလမ္ စစ္ေသြးၾကြဝါဒီမ်ားက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲဆင္ႏြဲရန္ လႈံ႕ေဆာ္ေျပာဆိုခ်က္မ်ားရွိလာၿပီး ယင္းေျပာဆုိခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပုဂၢလိကသတင္း မီဒီယာမ်ားက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားကို ထိတ္လန္႔ေစေၾကာင္း သူ၏ ေဖ့ဘုတ္စ္လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာ တြင္ ေရးသားထားသည္။
”အဲဒီလိုေျပာဆိုမႈေတြကို သက္ဆုိင္ရာႏုိ္င္ငံအစိုးရမ်ားက လက္မခံဘူူးဆိုတာလည္း သတိျပဳေစလိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာရိွတဲ့ အစၥလမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ့ ဒီလို အၾကမ္းဖက္တဲ့ အယူအဆမ်ားအေပၚသေဘာထားကိုလည္း ေမးျမန္းေဖာ္ျပေပးႏုိင္ရင္ ပိုသင့္ေတာ္မယ္ လို႕ထင္ပါတယ္”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
သတင္းသမားမ်ားတြင္ လိုက္နာရမည့္ က်င့္၀တ္ ၊ မူမ်ား ႐ွိၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သတင္းေရး ရမည့္ အလုပ္မွာ သတင္းသမားမ်ား၏တာ၀န္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းသာမက မည္သည့္သတင္းကိုမဆို က်င့္၀တ္ႏွင့္ အညီေရးသားရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ ျဖစ္ပ်က္ ေနေသာ ျဖစ္ရပ္မွန္ကုိ ပဋိပကၡျဖစ္ေပၚမည္ဆုိေသာ စုိးရိမ္စိတ္ျဖင့္ မေရးဘဲ ခ်န္ထား၍ မရေၾကာင္း ေဒးလီးအဲလဲဗင္း သတင္းစာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုေ၀ၿဖိဳးက ေျပာသည္။
”ဘာသာေရးပဋိပကၡမျဖစ္ေအာင္ကေတာ့ က်င့္၀တ္မွာပါၿပီးသားပဲ။ ျဖစ္တာကိုေတာ့ျဖစ္တဲ့အတိုင္းေရးရမွာပဲ။ ပဋိပကၡျဖစ္မွာ စိုးလို႔ဆိုၿပီးခ်န္ထားလို႔မရဘူး”ဟု ကုိေ၀ၿဖဳိးက ဆိုသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲလုပ္မည္ဆိုေသာသတင္းကို ဆဲဗင္းေဒးသတင္းစာအေနျဖင့္ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ လတ္တေလာပဋိပကၡ သတင္းမ်ားမွာ လူအမ်ား စိတ္ပါ၀င္စားမႈရွိေနၿပီး ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္သတင္းေဖာ္ျပလ်က္ရွိရာ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာတေစာင္အေနျဖင့္ အင္ဒိုးနီး႐ွားဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ံုး အနီးဆႏၵျပသူမ်ားအေၾကာင္း ဓာတ္ပံုႏွင့္ သတင္းေဖာ္ျပရာတြင္ ေသခ်ာဂ႐ုစိုက္၍ ပဋိပကၡ ပိုမိုႀကီးထြားျခင္း မရွိေစရန္ ႀကိဳးစား သတင္းေဖာ္ျပခဲ့ေၾကာင္း ဆဲဗင္းေဒးသတင္းစာမွ အမူေဆာင္အယ္ဒီတာ ကိုအားမာန္က ေျပာသည္။
”ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့ သတင္းေတြေၾကာင့္ လူေတြ စိုးရိမ္စိတ္ေတြပိုႀကီးသြားမွာ။တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ သံသယေတြ ျဖစ္လာမွာနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ ေဖ့ဘုတ္စ္စာမ်က္ႏွာေတြမွာလည္း သံသယျဖစ္စရာေတြမ်ားေနတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဲလိုပံုမ်ိဳးေတြကို မသံုးဘဲနဲ႔ ေရြး ၿပီးေတာ့ သံ႐ံုးလံုၿခံဳေရး ေပးထားတဲ့ပံုကိုအေပၚကေနျမင္ရတဲ့ အေနအထားနဲ႔ ပံုေလးကို ေရြးၿပီးေတာ့ သံုးခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အမွန္ေျပာရရင္ အနာမက်က္ေသးဘူး။ တဖက္နဲ႔ တဖက္ သံသယေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ကာလမွာ ေဖာ္ျပလိုက္တဲ့ သတင္း ဓာတ္ပံုေၾကာင့္သံသယေတြပိုပြားလာမွာ။ ပိုၿပီးေတာ့ ပူပန္လာမွာမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ ဆံုးျဖတ္ေရြးခဲ့တာပါ”’ဟု ကိုအားမာန္က ဆိုသည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဘာကေလတကၠသိုလ္တြင္ သတင္းစာပညာဘြဲ႕ဆည္းပူးခဲ့သူ သတင္းစာဆရာဦးျမင့္ေက်ာ္ကမူ သတင္းမီဒီယာ မ်ားအေနျဖင့္ ပဋိပကၡသတင္းမ်ား ေရးသားေဖာ္ျပရာတြင္ တဖက္သတ္ေရးသားျခင္းမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီး ႐ႈ႕ေထာင့္ေပါင္းစံု၊ ဘက္မလိုက္ဘဲ မွ်မွ်တတေရးသားေဖာ္ျပရန္လိုအပ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။
”တဖက္ထဲေရးလိုက္လို႔ စိုးရိမ္စရာႀကီးလို႔ လူေတြကျမင္လာရင္ ရန္ျပဳဖို႔အဆင္သင့္ ျဖစ္လာမယ္။ ရႈေထာင့္စုံက ျပည့္ျပည့္စံုစံု ေဖာ္ျပရင္ေတာ့ျပႆနာမ႐ွိဘူး”ဟု ဦးျမင့္ေက်ာ္က သုံးသပ္သည္။
လူငယ္သတင္းသမားမ်ားအတြက္ သတင္းစာပညာမ်ား ဖြင့္လွစ္သင္ၾကားေနေသာ သင္တန္းဆရာ ဦးရဲႏုိင္မုိးကမူ သတင္းသမားမ်ားအေနျဖင့္ ပဋိပကၡသတင္းမ်ား ေရးသားရာတြင္ မည္သည့္ သတင္းအရင္းအျမစ္က လာသည္ကို ေသခ်ာစြာ အကဲျဖတ္ဆန္းစစ္မႈ(Verification) လုပ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ မည္သည့္မီဒီယာတြင္ ပါ၀င္သနည္း၊ ယင္းမီဒီယာက မည္သည့္သတင္းရင္းျမစ္ကိုကိုးကားထားသနည္း စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေလ့လာသံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း အႀကံဳသည္။
”ကိုယ္သိတဲ့သတင္းက လူတစ္ဦးႏွစ္ဦးကပဲ ေျပာတာလား။ လူတစုကပဲေျပာတာလား။ အဲလိုမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အဲဒါကို လိုအပ္တာထက္ပိုၿပီးေတာ့ Highlight အသားေပးေရးတာမ်ိဳး ျဖစ္လာရင္ အဲဒါက ပဋိပကၡကို တနည္းနည္းနဲ႔ ေစ့ေဆာ္သလိုမ်ိဳး ျဖစ္သြားမွာကို စိုးရိမ္ရတယ္။ လူေတြက စိတ္လႈပ္ရွားမယ္။ စိတ္လႈပ္ရွားရင္ သံသယျဖစ္ၿပီ။ သံသယစိတ္မ်ားလာရင္ ေၾကာက္စိတ္မ်ားလာေရာ။ ေၾကာက္စိတ္မ်ားလာရင္ လူေတြက ကာကြယ္ဖို႔ အတြင္း ေဒါသစိတ္ ေတြ ထြက္လာတာေပါ့”ဟု ဦးရဲႏိုင္မိုးက သံုးသပ္ေျပာသည္။
အစြန္းေရာက္အစၥလမ္၀ါဒီမ်ား၏ ဂ်ီဟတ္ စစ္ပြဲဆင္ႏြဲမည္ဆုိေသာ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ တြင္ေအးခ်မ္းစြာေနထိုင္လိုေသာ အစၥလမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ပံုရိပ္ကိုထိခုိက္ေစေၾကာင္း၊ အစၥလမ္ဘာသာ အေပၚနားလည္မႈလြဲမွားေစႏုိင္ေစကာ မတူကြဲျပားသည့္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ နားလည္မႈတည္ေဆာက္ေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ၊ သဟဇာတ ျဖစ္စြာေနထုိင္ႏုိင္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ဦးရဲထြဋ္က သုံးသပ္သည္။
”ဒီလို ေျပာဆိုတိုက္တြန္းခ်က္မ်ားဟာ လူ႕အသိုင္းအ၀န္းႏွစ္ခုၾကားမွာသံသယေတြပိုမိုမ်ားျပား လာေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွနဲ႕ ေဆာင္ရြက္တာလည္းျဖစ္ႏုိင္တဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တို႕အားလံုးက သတိရိွရိွနဲ႕တုံ႕ျပန္ဖို႕ လိုပါတယ္”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ေမာ္လ၀ီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္းေရးမွဴးဦးရဲေနာင္သိန္းက ျပည္တြင္းမီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ ႏွစ္ဖက္ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနစဥ္ကာလတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္လာေစႏိုင္ေသာ အားေပးလႈံေဆာ္သည့္ အေရးအသားမ်ားကို ေ႐ွာင္ေစလိုေၾကာင္း၊ ပုဂၢလိကသတင္းမီဒီယာအခ်ဳိ႕သည္ က်င့္၀တ္ႏွင့္မညီေသာ ေရးသားမႈမ်ားရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
”တိုင္းျပည္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္တယ္ဆိုရင္ ဟိုမွာမီးတစ၊ ဒီမွာ မီးတစျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဖြတာမ်ိဳး စြတာမ်ိဳးေတြ မေရးသင့္ဘူး။ မေန႔ကဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္မွာ ဂ်ီဟတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲလုပ္မယ့္အေၾကာင္း ေရးထားလိုက္တာ စုိးရိမ္ထိတ္လန္႔ေစတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကလည္း ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းေနခ်င္တယ္။ ဂ်ီဟတ္ဘာသာေရးစစ္ပြဲဆုိတာကို သေဘာမတူဘူး။ မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္တြင္းအစၥလမ္အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ သေဘာမတူတဲ့ သေဘာထားေတြကုိ ေဖာ္ျပသင့္တယ္။ ေရးသင့္တယ္။ တဖက္တည္းမေရးသင့္ဘူး”ဟု ဦးရဲေနာင္သိန္းက ဆိုသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ မိထီၱလာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဘာသာေရးႏွင့္လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ လူေသဆုံးမႈမ်ားရွိေနၿပီး အစုိးရက အေရးေပၚအေျခအေန ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ထိန္းသိမ္းမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနရဆဲျဖစ္သည္။
ထက္ႏိုင္ေဇာ္
The Irrawaddy (Burmese Version)
