ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသရွိ မြတ္စလင္မ်ား ကေလးႏွစ္ေယာက္ထက္ ပိုမယူရ မူဝါဒသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ကတည္းက ရွိလာခဲ့သည္ (ဓာတ္ပံု- Reuters) |
ရခိုင္ျပည္နယ္မွ လူနည္းစု ္မြတ္စလင္မိသားစုတခုလွ်င္ ကေလးႏွစ္ေယာက္သာေမြးရန္ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာအစိုးရ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက ေထာက္ခံေျပာဆိုလိုက္ သည္။
လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ “ဘဂၤလီ”ဟု ျမန္မာအစိုးရမွ သတ္မွတ္ေခၚဆိုသည့္ ႏိုင္ငံမဲ့ မြတ္စလင္မ်ားအေပၚတြင္ သက္ဆိုင္ရာေဒသ အာဏာပိုင္မ်ားမွ ေဒသႏၲရအမိန္႔အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ကေလးႏွစ္ေယာက္မူ၀ါဒႏွင့္ ပတ္သက္၍ အရင္ဆံုး လူသိရွင္ၾကား ေထာက္ခံ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ အစိုးရထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူတဦး ျဖစ္သည္။
“ဒီအမိန္႔က ဘဂၤလီ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ အက်ိဳးရွိေစပါလိမ့္မယ္” ဟု ဦးခင္ရီက ႐ိုတ္တာသတင္းဌာန ႏွင့္ေတြ႔ဆံု ရာတြင္ေျပာၾကားလိုက္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္ဘာသာ၀င္မ်ားၾကား ယမန္ႏွစ္မွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းမ်ားတြင္ လူရာႏွင့္ခ်ီ၍ သတ္ျဖတ္ျခင္းခံခဲ့ရၿပီး လူ ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ ရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္အေရးယူမႈမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ပိုမိုတိုးျမင့္လာေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဦးခင္ရီက ယင္းကဲ့သို႔ ေထာက္ခံေျပာဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ကမူ ထိုမူ၀ါဒကို ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း အျဖစ္ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ခဲ့ၾကသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လမွ စတင္တာ၀န္ယူခဲ့သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစိုးရ အတြက္လည္း ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ားက ႀကီးမားေသာစိန္ေခၚမႈေတြ ျဖစ္လာသည္။
က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ားက ကေလးႏွစ္ေယာက္မူ၀ါဒေၾကာင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ အဆင္းရဲဆံုးေဒသတြင္ ကေလးဖ်က္ခ်ျခင္းမ်ား တိုးပြားလာေစလိမ့္မည္ဟု ေျပာၾကသည္။
ရခိုင္ေဒသ အာဏာပိုင္မ်ားကမူ ေနာက္ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ မၿငိမ္သက္မႈမ်ားကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ မြတ္စလင္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္လိုအပ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြတြင္ ဗုဒၶဘာသာမ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားကို လူမ်ိဳး ဘာသာေရး ခြဲျခားသည့္မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ၿပီး သီးျခားစီ ေနထိုင္ေစသည္။ မြတ္စလင္အမ်ားစုသည္ ယခင္ႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဆူပူမႈမ်ားေနာက္ပိုင္းတြင္ အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ မျခားေသာ စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ လွ်င္ျမန္စြာတိုးတက္လာေနေသာ မြတ္စလင္လူဦးေရကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ခ်မွတ္ထားခဲ့သည့္ ကေလးႏွစ္ေယာက္အမိန္႔ကို ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္ ႏွစ္ခုတြင္ ခ်မွတ္က်င့္သံုးမည္ဟု ယခင္လအတြင္းက ထပ္မံအတည္ျပဳေျပာဆိုခဲ့သည္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္က ဘဂၤလီအမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ကေလးေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္ မိသားစုတစုမွာ ကေလးက ဆယ္ေယာက္၊ ဆယ့္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ကို ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြ အာဟာရျပည့္ေအာင္ မေကၽြးႏိုင္ဘူး၊ ေက်ာင္းထားဖို႔လည္း မလြယ္ကူေတာ့ဘူး၊ ကေလးေတြကို ေကၽြးေမြးေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္” ဟု ဦးခင္ရီကေျပာသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္မူ၀ါဒကို ေထာက္ခံပါသလားဟု ႐ိုက္တာမွ ေမးေသာအခါ သူက “ေထာက္ခံပါတယ္” ဟုေျဖသည္။
“လူ႔ အခြင့္အေရးနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး”
ထိုမူ၀ါဒကို ႏိုင္ငံတကာမွ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ခဲ့ၾကသလို ျမန္မာအစိုးရ၏ ရခိုင္ရွိ ႏိုင္ငံမဲ့ မြတ္စလင္မ်ားအေရး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြး ျငင္းခုန္မႈေတြ မ်ားျပားလာရသည္။ မြတ္စလင္မ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ သူတို႔ေတြ ရာစုႏွင့္ခ်ီ၍ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
ကမာၻ႕ကုလသမဂၢကလည္း ကေလးႏွစ္ေယာက္သာေမြးရန္ မူ၀ါဒႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈ အဖြဲ႕ကလည္း ထိုဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္မႈ မ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ စိတ္ပိုင္းႏွင့္ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးကုိ ထိခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္သည္ ဟု ဆိုသည္။
ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ကေလးႏွစ္ေယာက္ မူ၀ါဒကို ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုက္ညီျခင္းမရွိဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာအစိုးရက “ဘဂၤလီ”မ်ားသည္ ျမန္မာႏို္င္ငံ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီအျဖစ္ရွိစဥ္ကာလ ၁၈၂၄ မွ ၁၉၄၈ အတြင္းတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံမွ ေရာက္ရွိလာသည့္ မြတ္စလင္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ “ဘဂၤလီ” ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရမွာ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံမွ တရားမ၀င္ ေရာက္ရွိလာသူမ်ား ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။
၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒအရ ၎တို႔ကို ႏိုင္ငံမဲ့မ်ား အျဖစ္သတ္မွတ္ျခင္းခံရသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံကလည္း သူတို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေၾကာင္း ျငင္းပယ္ထားၿပီး ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ဒုကၡသည္အျဖစ္ သတ္မွတ္လက္ခံျခင္းကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။
ဦးခင္ရီက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူဦးေရ သန္း ၆၀ ရွိၿပီး “ဘဂၤလီ”က ၁.၃၃ သန္းရွိသည္ဟု ေျပာသည္။ ယခင္ ခန္႔မွန္းတြက္ ခ်က္မႈမ်ား အရ ၈၀၀၀၀၀ ရွိသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ၁.၀၈ သန္းရွိၿပီး ၄၀၀၀၀ ခန္႔သာႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ ၾကသည္ဟုလည္းဆိုသည္။
ဦးခင္ရီက ကေလးႏွစ္ေယာက္မူ၀ါဒကို ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက ေအာက္ေျခအဆင့္တြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားဖြယ္ ရွိသည္ဟုလည္း ေျပာသည္။ “ဒီအမိန္႔ကို ဗဟို အစိုးရက ထုတ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရက ထုတ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး” ဟုေျပာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုမူ၀ါဒသည္ လူဦးေရမ်ားၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ မိသားစုမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ ျပႆနာ မ်ားကို ေလ်ာ့ နည္းသြားေအာင္ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု သူကဆိုသည္။
“ဘဂၤလီ အမ်ိဳးသမီး အားလံုးနီးပါးဟာ အရမ္းဆင္းရဲၾကတယ္။ ပညာမတတ္ၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြကို ထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳၾကရတယ္။ ကေလးႏွစ္ေယာက္၊ ဒါမွ မဟုတ္ သံုးေယာက္ပဲ ေမြးဖို႔ မူ၀ါဒခ် မွတ္ေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ အတြက္လံုေလာက္ပါတယ္။ ဒါ က်ေနာ့္ အျမင္သက္သက္ပါ” ဟု ဦးခင္ရီ က ေျပာသည္။
အႏၲရာယ္မ်ားသည့္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ျခင္း
ဥပေဒအရ ဒဏ္ေငြ ေပးေဆာင္ရျခင္းႏွင့္ ဖမ္းဆီးခံရျခင္းမ်ိဳးေတြကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္ မြတ္စလင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားအေနျဖင့္ တရားမ၀င္ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လာႏိုင္သည္ဟု က်န္းမာေရး ၀န္ထမ္းမ်ားက ေျပာ ၾကသည္။
“အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ေနာက္ဆက္တြဲ တျခားေရာဂါေတြနဲ႔ က်မတို႔ ဆီကို ေရာက္လာၾကတယ္” ဟု နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕ (ျမန္မာ)မွ ဒုတိယအႀကီးအကဲ Vickie Hawkins ကေျပာသည္။ ၎တို႔ အဖြဲ႕သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကထဲက ေရာက္ရွိေနခဲ့ၾကသည္။
“တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းကမ္းနဲ႔ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ က်မတို႔ သံုးသပ္မိပါတယ္” ဟု Hawkins ကဆိုသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္မူ၀ါဒ ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း Hawkins က “လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြကတည္းက ရွိခဲ့တဲ့ မူ၀ါဒ တခုကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ျဖစ္ေအာင္ျပန္လုပ္တာပါပဲ” ဟုေျပာသည္။
နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မြတ္စလင္ အမ်ားဆံုးေနထိုင္သည့္ ေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ ဘူးသီး ေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေဆးခန္းမ်ားဖြင့္လွစ္ ကုသေပးလွ်က္ရွိသည္။ အစိုးရက အဆိုပါေဒသမ်ားသို႔ ႏို္င္ငံ ျခားသတင္းေထာက္မ်ား သြားေရာက္ခြင့္မျပဳေပ။
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈအဖြဲ႕က မြတ္စလင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ခ်မွတ္ထားေသာ ဥပေဒကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္ မိမိကေလးကို အျခား တရား၀င္ လက္ထပ္ထားသူမ်ား၏ နာမည္ျဖင့္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ရရွိေရးအတြက္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို လာဘ္ေငြမ်ား ေပးၾကရ သည္ဟုဆိုသည္။
အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒဏ္႐ိုက္မခံရေစရန္၊ ေထာင္မက်ေစရန္ သူတို႔ကေလးမ်ားကို ၀ွက္၍ ျဖစ္ေစ မွတ္ပံုမတင္ဘဲျဖစ္ေစ ထား ၾကသည္ဟု လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈအဖြဲ႕ကေျပာသည္။ အကယ္၍ ကေလး ႏွစ္ေယာက္ထက္ ပိုေနသည္ ကို အာဏာပိုင္မ်ားက စစ္ေဆးေတြ႕ ရွိသြားလွ်င္ နာမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းၿပီး အတင္းအဓမၼဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္း ခံရသည္ ဟုလည္း ဆိုသည္။
ကေလးႏွစ္ေယာက္ မူ၀ါဒက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ေဒသတြင္း တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္လာေစရန္ ၿခိမ္းေခ်ာက္မႈတခု ျဖစ္လာသည္။ ဇြန္လ အေစာပိုင္း၌ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြ ႏွင့္ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပား အစရွိေသာၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ရာႏွင့္ခ်ီေသာ ရခိုင္မ်ားက ကေလးႏွစ္ေယာက္ မူ၀ါဒကို ေထာက္ခံေၾကာင္းခ်ီတက္ဆႏၵ ျပခဲ့ၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလ အဓိက႐ုဏ္းမ်ား မတိုင္မီကလည္း အစၥလမ္မစ္ ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (OIC) ကို ဆန္႔က်င္ ေသာ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီးမ်ားက ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
(Jason Szep ႏွင့္ Andrew R.C. Marshall ၏ Myanmar minister backs two-child policy for Rohingya minority ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
ေဂ်ဆင္ဇပ္ႏွင့္ အင္ဒ႐ူးမာရွယ္
ဧရာဝတီ