ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူဦးေရ၏ ေလးပံုသံုးပံုခန္႔ျဖစ္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ ၎တို႔စုိက္ပ်ိဳးေနထုိင္ၾကသည့္ ေျမယာမ်ား ဆံုး႐ံႈးမႈအေရးကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ရင္ဆုိင္ေနခဲ့ရသည္။ ေျမယာဆံုး႐ံႈးသြားသည့္ ေတာင္သူတုိ႔သည္ ၎တို႔နစ္နာမႈမ်ားအတြက္ လူသိရွင္ၾကားထုတ္ေဖာ္ကာ အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေနထိုင္သည့္ ေျမမ်ားဆံုး႐ံႈးသည့္ ျဖစ္စဥ္ခ်င္းတူညီေသာ္လည္း ၎တို႔ကဲ့သုိ႔ အခြင့္အေရးမ်ား ေတာင္းဆိုခြင့္မရဘဲ လူမသိသူမသိျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေျမမဲ့ျဖစ္သြားသူမ်ားလည္း အေျမာက္အျမား ရွိေနသည္။ ထုိသူမ်ားမွာ ျမစ္ကမ္းပါးမ်ား ၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ စိုက္ပ်ိဳးေနထိုင္သည့္ေျမမ်ား ဆံုး႐ံႈးသြားသူမ်ားျဖစ္သည္။
ထုိသူမ်ားထဲတြင္ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္ ဟသၤာဖုိရြာရွိ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းနံေဘး တဲထိုးေနရသူ အသက္ ၇၀ ေက်ာ္ၿပီျဖစ္သည့္ ေဒၚမာႀကီးတစ္ေယာက္လည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ ဘယ္ဘက္တစ္ျခမ္း ေလျဖတ္ကာ မသန္စြမ္းျဖစ္ေနသည့္ ေဒၚမာႀကီးႏွင့္ သူ႔လုိပင္ညာဘက္တစ္ျခမ္း ေလျဖတ္ေနသည့္ အသက္(၄၅)ႏွစ္အရြယ္ သားျဖစ္သူတုိ႔ ေနထုိင္ရာ အိမ္ႏွင့္ၿခံကေလးသည္ ျမစ္ေရတုိက္စားမႈေၾကာင့္ တျဖည္းျဖည္း လံုးပါးပါးခဲ့ရသည္။
ေဒၚမာႀကီးတို႔အိမ္က ယခင္က ဟသၤာဖုိရြာလယ္ရွိ ေပ(၈၀)ခန္႔ က်ယ္၀န္းသည့္ ေျမေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ႏွစ္ထပ္သြပ္မိုး အိမ္ႀကီးတစ္လံုးပင္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚမာႀကီးအိမ္ကေန အေရွ႕ဘက္တစ္ေမွ်ာ္တစ္ေခၚမွာ အိမ္ေတြက တန္းစီလို႔။ ယခုေတာ့ ႏွစ္စဥ္ျမစ္ကမ္းပါး ၿပိဳလာတာေတြေၾကာင့္ ၿခံႀကီးက ၿခံေလးျဖစ္သြားရသည္။ ရြာလယ္သူ ေဒၚမာႀကီးက ရြာအစြန္အဖ်ားကို အလုိအေလ်ာက္ ေရာက္လာခဲ့ရသည္။ ကြမ္းယာဆုိင္သာသာ တဲအိမ္ေလး ေနရာက ယခင္ေဒၚမာႀကီးတို႔ အဆင္ေျပခဲ့စဥ္အခ်ိန္က ႏြားတင္းကုပ္ထားခဲ့သည့္ေနရာ ျဖစ္သည္။ တဲအိမ္ေလးရဲ႕ အခ်ိဳ႕ေနရာေလးေတြမွာ ငုတ္တိုင္ေလးေတြ ရွိေနတုန္း။
ေဒၚမာႀကီးတို႔လို ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳကာ အိမ္ၿခံပါသြားသူ၊ အိမ္အလံုးလိုက္ ပါသြားသူေတြက ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းပါးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ တည္ရွိေနၾကသည္။ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္းတြင္ပင္ စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္၊ မတၱရာၿမိဳ႕နယ္၊ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္၊ ငါန္းဇြန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ ဧရာ၀တီျမစ္ေဘးတြင္ ေနထိုင္ေနေသာ ရြာမ်ားတြင္ ဧရာ၀တီ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳသည့္ဒဏ္ကုိ ရင္ဆုိင္ေနရေၾကာင္း မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဦးစီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးကေျပာသည္။
မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းေဘးရွိ ေက်းရြာမ်ားသည္ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ကို အမ်ားဆံုးႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ဆည္သည္၊ ၾကာဥယ်ာဥ္၊ လက္ပံကုန္း၊ ထီးကုန္း၊ သာယာ၀တီ၊ ထံုးႀကီး၊ စားက်က္၊ ဟသၤာဖုိ၊ဟသၤာမ၊ ဇီးကုန္း၊ စည္ပင္ကၽြန္း အစရွိသည့္ ရြာေပါင္း (၁၁) ရြာေက်ာ္ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ကုိ ႏွစ္စဥ္ခံေနရသည္။ ယင္းရြာမ်ားတြင္ ေရတက္သည့္အခ်ိန္ ၀ါဆုိ၊ ၀ါေခါင္ကာလဆုိလွ်င္ တစ္ပတ္အတြင္း ေပ ၅၀ ခန္႔ ၿပိဳက်မႈရွိသည္ဟု ဆည္သည္ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးဦးစုိးေ၀က ဆုိသည္။
ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ပင္သာရြာတြင္ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ေၾကာင့္ ၂၀၁၀ မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အထိ အိမ္ေျခအလံုး ၇၈ လံုး ၿဖိဳဖ်က္လုိက္ရၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းရြာမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအဖြဲ႕၀င္ ဦးေမာ္လြင္က ေျပာသည္။ ၎ရြာမ်ားနည္းတူ မတၱရာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ နန္းေတာ္ကၽြန္း၊ သံုးဆယ္ေပး၊ သဖန္းေထာင့္၊ ဆင္ကၽြန္း အစရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ား၊ ျမင္းၿခံၿမိဳ႕နယ္ ဆီမီးခံု၊ စားက်ဴး၊ လင့္ႀကီး ေက်းရြာမ်ား၊ စစ္ကိုင္းတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္းဆုိလွ်င္ ေရႊေပါက္ပင္၊ မ႐ိုးကုန္း အစရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ား ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ဆိုးရြားစြာ ရင္ဆုိင္လာရသည္။ လက္လွမ္းမမီသည့္ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ ခံေနရေသာ ေက်းရြာမ်ားစြာ ရွိေနပါေသးသည္။
ယခုလုိ ျမစ္ေရတုိက္စားမႈေၾကာင့္ ကမ္းပါးေျမၿပိဳမႈမ်ားသည္ ဧရာ၀တီျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္ႏွင့္ စစ္ေတာင္းျမစ္မ်ားတြင္လည္း အျဖစ္မ်ားလ်က္ရွိသည္ဟု ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဦးစီးဌာနမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေသာင္းလြင္က ေျပာသည္။
သဘာ၀ေပးသည့္ ေရအရင္းအျမစ္မ်ားျဖစ္ေသာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေပါမ်ားရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သဘာ၀ကေပးသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို လူသားမ်ားခံစားခဲ့ရသည္မွာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အသက္ေသြးေၾကာသဖြယ္ျဖစ္ေနၿပီး ႏုိင္ငံ၏အလယ္တည့္တည့္ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းေနေသာ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားကို အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့သည္။
ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာလာရျခင္းမွာ ေရေ၀ေရလဲေဒသမ်ားတြင္ သစ္ပင္ျပဳန္းတီးျခင္းက အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္ဟု ျမစ္ေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္သည္။ အျခားလူတို႔ သတိမျပဳမိသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားလည္း မ်ားစြာရွိသည့္အနက္ ျမစ္ေၾကာင္းမ်ားအတြင္း သဲႏုန္းမ်ား အဆမတန္ တူးေဖာ္ျခင္းႏွင့္ ေရလယ္တိုင္မ်ားပါသည့္ တံတားမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းကလည္း ျမစ္ေၾကာင္းကို ေျပာင္းလဲေစသည္။
ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား၏ အဆုိအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အသံုးအ၀င္ဆံုးျဖစ္ေသာ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ကမၻာေပၚတြင္ ေရတုိက္စားမႈ အမ်ားဆံုးျမစ္တစ္ခုျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။
ဧရာ၀တီျမစ္၏ ေရေ၀ေရလဲေဒသတြင္ သစ္ေတာဖံုးလႊမ္းမႈသည္ ဧက ၄၁ သန္းရွိေသာ ျမစ္ႀကီးေရရွည္တည္တံ့ေရးအတြက္ ဧက ၁၇ သန္းအား မျဖစ္မေန ထိန္းသိမ္းရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း သုေတသနျပဳလုပ္ခဲ့သူ ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ေျပာသည္။
“ေရလမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းလဲတာရဲ႕ အဓိကအခ်က္က ေရေ၀ေရလဲေဒသ ပ်က္စီးျပဳန္းတီးတာေၾကာင့္ နဂိုရွိရင္းစြဲ ႏုန္းပုိ႔ခ်မႈကတျဖည္းျဖည္းမ်ားလာတယ္။ ျမစ္ၾကမ္းျပင္ တိမ္လာတယ္။ တိမ္လာေတာ့ မိုးမ်ားတဲ့အခ်ိန္ဆုိရင္ တိမ္တဲ့ေနရာေတြကို ေလွ်ာက္ျပန္႔ၿပီး စီးေတာ့ ကမ္းၿပိဳမႈေတြ ျဖစ္လာတာပဲ” ဟု ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ေျပာသည္။
မုိးရာသီႏွင့္ ေႏြရာသီကာလမ်ားတြင္ ဧရာ၀တီျမစ္ထဲရွိ ေရစီးဆင္းမႈ မတူညီေသာေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာစုစည္းထားသည့္ သစ္ပင္မ်ားမရွိဘဲ ေႏြရာသီကာလအတြင္း ေျခာက္ေသြ႕ခဲ့ေသာ ျမစ္ကမ္းပါးမ်ားသည္ မိုးရာသီအ၀င္တြင္ ေျမသားမ်ား ၿပိဳရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ပို႔ေဆာင္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္ထြန္းေအာင္က ေျပာသည္။
ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္မွာ တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ရင္ဆုိင္လာၾကရသည္။ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ ရြာတစ္ရြာကေန ႏွစ္ရြာျဖစ္သြားသလို ရြာလံုးကၽြတ္ ေရႊ႕ေျပာင္းရျခင္းမ်ိဳးလည္း ရွိလာသည္။ ၀ါဆုိ၊ ၀ါေခါင္ ေရတက္သည့္ ကာလေရာက္လွ်င္ ေရကင္းမ်ားထားကာ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈအႏၲရာယ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ၾကရသည္။ အေျခအေနမေကာင္းပါက သံေခ်ာင္းေခါက္ကာ ေန႔ညမေရြး ရြာသူရြာသားမ်ား စုေပါင္းကာ အိမ္ဖ်က္ၾကရသည္။ အခ်ိန္မီ မဖ်က္ႏုိင္၍ အိမ္အလံုးလုိက္ ေမ်ာပါသြားျခင္းမ်ိဳးလည္း ႀကံဳခဲ့ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ရေသာ အိမ္အလံုးလိုက္ကို ျပန္ေဆာက္ရန္ ေနရာမရွိ၍ လြတ္ရာတြင္ စုပံုထားျခင္းမ်ားလည္း ရွိသည္။ လူေတြကေတာ့ နီးစပ္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း၀င္းမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ခုိကပ္ေနရသည္။ “ေျမမ၀ယ္ႏုိင္ေတာ့လုိ႔ ရြာက သ/မ႐ံုး၀င္းထဲခြင့္ေတာင္းၿပီး တဲထုိးေနရတယ္” ဟု ဟသၤာဖုိရြာမွ ေဒၚ၀င္းၾကည္က ေျပာသည္။
စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္ ဆည္သည္ေတာင္ရြာတြင္ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ ခံေနရသည့္ အိမ္ေျခ(၄၅) လုံးခန္႔ရွိၿပီး ၿပိဳပ်က္သြားသည့္ အိမ္မ်ားမွာ နီးစပ္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတုိက္အတြင္း ၀င္ေရာက္ေနထုိင္ေနရၿပီး မၾကာမီ ဖယ္ေပးရေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎တို႔ကေျပာသည္။ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ပင္သာရြာရွိ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ခံခဲ့ရသူမ်ားတြင္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း အိမ္ကပ္ေနသူမ်ားလည္းရွိၿပီး ရြာရွိအလယ္တန္းေက်ာင္းထဲတြင္ ခုိကပ္ေနရသူမ်ားလည္းရွိကာ မၾကာမီ ၎တို႔လည္း ဖယ္ေပးရေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ အခ်ိဳ႕က ေငြေၾကးတတ္ႏုိင္ေသာ္လည္း အိမ္ျပန္မေဆာက္ရဲၾကေသး။
“ကိုယ္ေဆာက္ၿပီးမွ ၿပိဳမွာတအားစုိးရိမ္ေနတယ္။ အသားေတြ ဒီအတုိင္းပံုထားတယ္” ဟု စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္ ထီးကုန္းေက်းရြာမွ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။ “ဒီရြာမွာက ပိုက္ဆံတတ္ႏုိင္လို႔ ၀ယ္မယ္ဆုိရင္ေတာင္မွ ၀ယ္စရာေျမမရွိေတာ့ဘူး။ ကမ္းပါးၿပိဳလို႔ ကုန္ေနၿပီ” ဟု ေညာင္ပင္သာရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးေဇာ္မင္းေအာင္ကေျပာသည္။
တစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္ ပိုမုိဆိုးရြားလာေသာ ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈဒဏ္ ခံေနရေသာေၾကာင့္ ရြာသူရြာသားမ်ားအေနျဖင့္ တတ္ႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ ကိုယ္ထူ ကိုယ္ထစနစ္ျဖင့္ ၁၄ ေတာင္ခန္႔ရွည္ေသာ ၀ါးလံုးတုိင္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို ထက္ပုိင္းျဖတ္ကာ ေရကာစည္း႐ိုးမ်ား ေဆာက္ၾကသည္။
ရြာအတြင္းရွိ သစ္ကိုင္းေျခာက္မ်ားကိုခုတ္ကာ ေရကာၾကသည္။ သဲအိတ္မ်ား ခ်ၾကရသည္။
“သက္သာလုိ သက္သာျငား လုပ္ၾကရတာပါပဲ။ သိပ္ေတာ့မထူးပါဘူး” ဟု ေညာင္ပင္သာရြာမွ ဦးေမာ္လြင္ကဆိုသည္။ “မႏွစ္က ေရကာစည္း႐ိုးေလးလုပ္တာ က်ပ္ရွစ္သိန္းေလာက္ ကုန္တယ္။ ရြာသူရြာသားေတြက တတ္ႏုိင္လုိ႔ေတာ့ ဘယ္ဟုတ္ပါ့မလဲ။ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ရွာႀကံထည့္ၿပီး လုပ္ၾကရတယ္” ဟု ဦးေမာ္လြင္က ေျပာသည္။ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးဦးစီးဌာနအေနျဖင့္ ကြင္းဆင္းတုိင္းတာျခင္း၊ ကာကြယ္ႏိုင္မည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရအဆင့္သို႔ တင္ျပခဲ့ျခင္းမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းနည္းလမ္းမ်ားသည္ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားေသာေၾကာင့္ ဘတ္ဂ်က္က်လာမႈမရွိေၾကာင္း ယင္းဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူက ဆုိသည္။
ထုိ႔ထက္ပိုဆုိးသည္က ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ အိမ္ေျမမ်ားအျပင္ လုပ္ကုိင္စားေသာက္ေနရေသာ လယ္ေျမမ်ားပါ ၿပိဳက်ပ်က္စီးမႈမ်ား ရွိလာၿပီျဖစ္သည္။ တံတားဦးၿမိဳ႕နယ္ အင္း၀ၿမိဳ႕ေဟာင္းရွိ လယ္ေျမဧကမ်ား ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးသြားခဲ့ၿပီး တစ္ႏွစ္လွ်င္ ဧက၀က္ခန္႔ ဆံုး႐ံႈးေနေၾကာင္း ေဒသခံအခ်ိဳ႕က ေျပာသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ေနစရာမရွိလို႔ ဒုကၡေရာက္ရတဲ့ၾကား၊ လုပ္စားစရာေျမပါ ကုန္ေတာ့ေတာ္ေတာ္ကို က်ပ္တည္းကုန္ၾကၿပီ” ဟု ေညာင္ပင္သာရြာမွ ကိုလွမင္းသန္းကေျပာသည္။ စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္ ဆည္သည္ေက်းရြာတြင္လည္း ယမန္ႏွစ္ေရတက္သည့္ အခ်ိန္က ျမစ္ကမ္းပါးၿပိဳ၍ စိုက္ပ်ိဳးေျမဧက ၁၀ ဧကေက်ာ္ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ေၾကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးဦးစိုးေ၀က ေျပာသည္။
မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီးအတြင္း ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရလမ္း ၂၈၈ မိုင္ ရွည္လ်ားေၾကာင္း ႏွစ္စဥ္မိုးရာသီေရႀကီးခ်ိန္တြင္ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး တေကာင္းၿမိဳ႕နယ္မွ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕နယ္အထိ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းေဘးတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ေက်းရြာမ်ားမွာ ျမစ္ေရတုိက္စားခံရၿပီး ကမ္းပါးၿပိဳကာ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဆံုး႐ံႈးျခင္း၊ လူေနအိမ္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ရၿပီး လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ ဆုိးက်ိဳးဒုကၡမ်ား ခံစားရေၾကာင္း မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းတြင္ စဥ့္ကူးၿမိဳ႕နယ္မွ တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးေတာက္က တင္ျပခဲ့ဖူးသည္။ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး အစုိးရအဖြဲ႕ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းက ၂၀၁၂ ဇူလုိင္လအတြင္းက ဧရာ၀တီျမစ္ေရ ျမင့္တက္တုိက္စားမႈေၾကာင့္ မႏၲေလးတုိင္းေဒသႀကီး မတၱရာ၊ စဥ့္ကူး၊ တံတားဦး၊ ျမင္းၿခံ၊ ေတာင္သာ၊ ငါန္းဇြန္၊ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ကမ္းပါးၿပိဳက်မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူေနအိမ္ ၂၉၆ လံုး၊ လူဦးေရ ၁၃၅၇ ဦးႏွင့္ တဲငယ္မ်ား ေရႊ႕ေျပာင္းေပးခဲ့ရေၾကာင္း၊ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ေနအိမ္မ်ား ေျပာင္းေရႊ႕မႈအတြက္ ၂၀၁၂ တြင္ ေထာက္ပံ့ေၾကး ေငြ က်ပ္ ၃၄၃ ဒသမ ၅၇ သိန္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေၾကာင္း ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့သည္။
ျမစ္ေခ်ာင္းထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကုိင္ေပးသည့္ တစ္ခုတည္းေသာ ဦးစီးဌာန ျဖစ္သည့္ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးစီးဌာနကလည္း ရရွိလာသည့္ ရန္ပံုေငြမွာ နည္းပါးေသာေၾကာင့္ အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းရမည့္ေနရာကိုသာ ဦးစားေပး ေျဖရွင္းေနရေၾကာင္း ဦးစီးဌာန ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးကိုကုိဦးက ေျပာသည္။
အေရးေပၚျမစ္ေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရးအျပင္ ေရရွည္တည္တံ့ေစေသာ ျမစ္ေၾကာင္းထိန္းသိမ္းေရး နည္းပညာမ်ားႏွင့္ လုိက္နာရမည့္ ထိန္းသိမ္းေရးတာ၀န္မ်ားကို အသံုးခ်သည့္ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက လုိက္နာမႈမရွိပါက ျမစ္ေၾကာင္းမ်ား တိမ္ေကာလာၿပီး ေရခ်ိဳရရွိမႈလည္း အနာဂတ္တြင္ ႀကီးမားလာႏုိင္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္သည္။
ျမစ္ကမ္းပါးတုိက္စားမႈသည္ ေရရွည္ျဖစ္ေပၚလာပါက လယ္ယာေျမဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႕ရမည့္အျပင္ ျမစ္ၾကမ္းျပင္ထုထည္ ျမင့္မားလာၿပီး ျမစ္တိမ္ေကာမႈ ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္မ်ားက ေျပာသည္။
အျခားဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျမစ္ေၾကာင္းေရရွည္တည္တံ့ေရးအတြက္ ေရလမ္းေၾကာင္းေျပာင္းလဲမႈကို ျဖစ္ေပၚေစေသာ ေရလယ္တုိင္ပါသည့္ တံတားေဆာက္လုပ္သည့္ နည္းပညာအစား ေရလယ္တိုင္မပါသည့္ နည္းပညာမ်ားကုိ အသံုးျပဳေနၾကသည္ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္မ်ားကေျပာသည္။
“တိမ္ေကာေတာ့မယ့္ မစၥစၥပီျမစ္ကို ထိန္းတဲ့အခါမွာ ျမစ္ကို ျဖတ္ေဆာက္ထားတဲ့ တံတားေတြအမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါေပမဲ့ ျမစ္ထိခုိက္မွာစိုးလို႔ ေရလယ္တုိင္မထည့္ဘူး။ မစၥစၥပီျမစ္ကို ကယ္တင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြထဲက သူတို႔လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ တစ္ခုေပါ့” ဟု ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း မတည္ေဆာက္မီ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္မႈကို ေလ့လာခဲ့သည့္ အဖြဲ႕တြင္ပါ၀င္သူဦးညိဳေမာင္က ေျပာသည္။
ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲလာမႈေၾကာင့္ တုိက္႐ိုက္ထိခုိက္ႏုိင္မည့္ ျမစ္ေၾကာင္းမ်ား ရာသီဥတုႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ျပဳျပင္ရန္အတြက္ လူတို႔လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေပ်ာက္ဆံုးေနေသာ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္မ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦး၀င္းမ်ိဳးသူက ေျပာသည္။
“ပင္လယ္ေရေအာက္ေရာက္ေတာ့မယ့္ နယ္သာလန္ ႏုိင္ငံဆုိရင္ သူတို႔ႏုိင္ငံ ေရမျမဳပ္ဖုိ႔ တမံေတြဖုိ႔ ထိန္းသိမ္းခဲ့ေပမယ့္ ေရလွ်ံမႈကို ျဖစ္ေစတဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြကို သတိမထားလို႔ အခုေနာက္ပိုင္း သူတို႔ကလူလုပ္ ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ေတြ ဖန္တီးလာၾကတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ျမစ္၀ွမ္းလြင္ျပင္ဆုိသည္မွာ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ေရလွ်ံခ်ိန္တြင္ အလိုအေလ်ာက္ ေရစီးႏုိင္မည့္ သဘာ၀အေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အင္းအုိင္မ်ားကို ဆုိလုိျခင္းျဖစ္သည္။
ပညာရွင္မ်ားက မည္သို႔လုပ္ေဆာင္ရမည္၊ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားက မည္ကဲ့သို႔ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ စသျဖင့္ ေျပာဆုိၾကခ်ိန္တြင္ ျမစ္ေရတုိက္စားမႈကို နဖူးေတြ႕ ဒူးေတြ႕ ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ ဧရာ၀တီျမစ္ကမ္းေဘးတြင္ ေနထုိင္သူမ်ားက မိုးရာသီကာလ ေရာက္ရွိမည္ကို စိုးထိတ္စြာ ေၾကာက္ရြံ႕ေနဆဲျဖစ္သည္။
ေရးသားသူ- ညီညီေဇာ္၊အိျဖဴမြန္၊ထြန္းခုိင္၊ခန္႔ထက္
7Day News Journal
