 |
| ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုုႀကီးတြင္ ဆရာဝန္ႀကီးတဦးက စမ္းသပ္ကုသေပးေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု – Steve Tickner / ဧရာဝတီ) |
ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၌ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားသူေပါင္း ၈ ေထာင္ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး မြန္ျပည္နယ္သည္ ျဖစ္ပြားမႈ အျမင့္ဆံုး ျပည္နယ္တခု ျဖစ္ေနေၾကာင္း က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါဌာနစိတ္၏ စာရင္းဇယားမ်ားအရ သိရသည္။
ယခုႏွစ္တြင္ အျဖစ္မ်ားေသာ ေဒသမ်ားမွာ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါျဖစ္ပြားသူ ၂၄၆၈ ဦး ရွိၿပီး အေသအေပ်ာက္စာရင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ဒုတိယ အျဖစ္ အမ်ားဆံုးမွာ ရန္ကုန္ျဖစ္ကာ စုစုေပါင္း ၁၇၄၃ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၅ ဦးရွိေၾကာင္း၊ တတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည့္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ၁၁၇၆ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၁ ဦးရွိေၾကာင္း၊ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျဖစ္ပြားသူ ၈၅၆ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၁ ဦးရွိေၾကာင္း၊ ပဲခူးတြင္ ၈၀၃ ဦးရွိေၾကာင္း အဆိုပါဌာနမွ သိရွိရသည္။
သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုႀကီးမွ ရရွိေသာစာရင္းအရ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လကုန္အထိ ရန္ကုန္ကေလးေဆး႐ံုႀကီး တခုတည္းသို႔ တက္ေရာက္ကုသမႈခံခဲ့သည့္ ကေလးေပါင္း ၁၇၂၇ ေယာာက္ရွိခဲ့ၿပီး ေသဆံုးသူ ၇ ဦးရွိခဲ့ရာ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ဌာနစိတ္မွ ရရွိသည့္ ကိန္းဂဏန္းႏွစ္ခု ကြာဟေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွ ဇူလိုင္ ၅ ရက္ေန႔အထိ ရရွိထားေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးတြင္ ျဖစ္ပြားသူ စုစုေပါင္း ၈၈၆၉ ဦးႏွင့္ ေသဆံုးသူ ၁၆ ဦး ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြးဌာနစိတ္မွ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ နီနီေအးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“ဒီႏွစ္က အဘိတ္ (ပိုးေလာက္လန္း သတ္ေဆး) ေတြ အကုန္လံုး အေစာႀကီးကတည္းက ေ၀ထားၿပီးသား။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေနျပည္ေတာ္ရယ္၊ ရန္ကုန္ရယ္၊ ပဲခူးရယ္၊ ကရင္ရယ္၊ မြန္ရယ္၊ အဲဒီအတြက္ကို ေဆးမႈတ္စက္ေတြ ထပ္၀ယ္ေပးဖို႔ စီစဥ္ေနၿပီ။ ေဆးမႈတ္စက္ အလံုး ၅၀ ထပ္ ၀ယ္ေပးသြားဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္က ဘတ္ဂ်က္ခ်ထားေပးၿပီးၿပီ” ဟု ေဒါက္တာ နီနီေအးက ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူသိမ်ားလာျခင္း၊ စာရင္းျပဳစုႏုိင္မႈ အားေကာင္းလာျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္တက္လာသည္ဟု ထင္လာရၿပီး ေသြးလြန္တုပ္ေကြးသည္ တျခား ကပ္ေရာဂါမ်ားႏွင့္အတူ ၄ ႏွစ္ တႀကိမ္ ျဖစ္ပြားတတ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။
ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ယခင္ႏွစ္မ်ားက ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (UNICEF) က လႉဒါန္းသည့္ အဘိတ္ေဆးမ်ားကို သံုးစြဲခဲ့ရၿပီး ယခုႏွစ္တြင္ အစုိးရဘက႑ာေငြမွ ေဆးမႈတ္စက္မ်ား၊ စက္သံုးဆီမ်ားႏွင့္ အဘိတ္ေဆး ၀ယ္ယူျခင္းမ်ားအတြက္ သံုးစြဲရန္ က်ပ္သိန္းေပါင္း ၁၅၀၀ ခန္႔ ခ်ထားေပးေၾကာင္းလည္း ေဒါက္တာ နီနီေအးထံမွ သိရသည္။
တာေမြၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္ေျမာင္းရပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္သူ အမ်ိဳးသမီးတဦးက “က်မတို႔ ရပ္ကြက္ထဲမွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္က ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ျခင္ေဆးလာမႈတ္တာေတြ ရွိဖူးတယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘယ္အဖြဲ႔ကမွ လာမမႈတ္ဘူး။ အရင္ကဆို ျခင္က ဒီေလာက္မမ်ားဘူး။ အခု ၇ လႊာတိုက္ခန္းေတြ အထိေတာင္ ျခင္ေတြက မ်ားလာတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တိုင္းေဒသႀကီးအဆင့္ႏွင့္ ျပည္နယ္အဆင့္မ်ားသို႔ ျခင္ေဆးမႈတ္စက္မ်ား၊ ေသြးစစ္ ကိရိယာမ်ား ျဖည့္တင္းေပးထားေသာ္လည္း၊ တျပည္နယ္လံုးအႏွံ႔ရွိ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းသို႔ ေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒါက္တာ နီနီေအးက “ေသြးလြန္တုပ္ေကြးအတြက္ ေဆးျဖန္းတယ္ဆိုတာက ျပည္သူေတြက ျဖန္းခ်င္တိုင္း လိုက္ျဖန္းေပးလို႔ မရဘူး။ လူနာရွိမွ မႈတ္တယ္။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးျခင္ကို တိုက္႐ိုုက္ မႈတ္မွ ေသတာကိုး။ လူထုက ေတာင္းဆုိရင္ လိုက္မႈတ္ေပးဖို႔က ေနာက္တဆင့္မွ စဥ္းစားႏိုင္မယ္။ လူအင္အားလည္း မရွိဘူး။ ၀န္ထမ္းေတြက စြန္႔စားမႈယူၿပီး လုပ္ရတာ။ တကယ္လူနာရွိရင္ေတာ့ ျဖန္းရမယ္။ လူနာရွိတဲ့ အိမ္ကိုမႈတ္ရင္ ပတ္၀န္းက်င္ကို ကာကြယ္ၿပီးသားျဖစ္မယ္” ဟု ေျပာသည္။
သူက ဆက္လက္၍ “ေပးထားတ့ဲဟာေတြက ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းကို မေပးႏိုင္ဘူး။ တိုင္းအဆင့္နဲ႔ ျပည္နယ္အဆင့္ေတြမွာ ေဆးမႈတ္စက္ေတြ အကုန္လံုး ရွိတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ေတြကေတာ့ မရွိႏိုင္ဘူး။ အျဖစ္မ်ားတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ေတြအတြက္ ေဆးမႈတ္စက္ေတြ ထပ္၀ယ္ေပးထားတယ္။ အခုထပ္၀ယ္ေပးရင္ လိုေနတဲ့ တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္မွာေတာ့ ျပည့္သြားမယ္။ အျဖစ္မ်ားေနတဲ့ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ပဲ ျဖည့္ႏိုင္တယ္။ တႏုိင္ငံလံုး ျဖည့္ေပးဖို႔က မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူး” ဟု ဆိုသည္။
ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ တေနရာႏွင့္ တေနရာ ကူးလူးဆက္သြယ္ သြားလာမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္း၊ ယခင္က ေရမ၀ပ္ေသာ ေက်းရြာမ်ားတြင္ပင္ ၿမိဳ႕ျပအသံုးအေဆာင္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ျခင္ေပါက္ဖြားႏုိင္သည့္ ေနရာမ်ား ေပါမ်ားလာျခင္း၊ လူထု၏ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ အားနည္းျခင္းမ်ားကလည္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ျဖစ္ပြားမႈမ်ားလာသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“ေရရွားရင္ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေရေလွာင္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ျခင္ေပါက္ဖြားမႈႏႈန္း မ်ားလာတယ္။ မိုးအရမ္းရြာရင္ ျခင္မေပါက္။ မိုးရြာလိုက္၊ ေနပူလိုက္ ဆိုရင္ ျခင္ေပါက္ဖြားမႈႏႈန္း မ်ားလာတယ္။ ေနာက္တခုက ျပည္သူလူထုရဲ႕ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ။ လူေတြက ေရာဂါျဖစ္တယ္၊ ေသတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွပဲ ေၾကာက္တယ္။ ေရ၀ပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ ဖံုး၊ သြန္၊ လဲ၊ စစ္ကို ႀကိဳတင္ၿပီး မလုပ္ၾကဘူး။ ျဖစ္မွပဲ လုပ္ၾကတယ္။ ဒါကို က်န္းမာေရးဌာန တခုတည္း လုပ္လို႔မရဘူးေလ” ဟု ေဒါက္တာ နီနီေအးက ဆိုသည္။
ျမတ္စုမြန္
ဧရာဝတီ
