ဂိတ္ဝ တံခါးကို လာဖြင့္ေပးသူ လုံၿခံဳေရးက ၿခံထဲတြင္ က်ားမ်ား၊ ဝက္ဝံမ်ား၊ ဖြတ္မ်ားႏွင့္ ပင္ဂိုလင္းဟု ေခၚသည့္ ပု႐ြက္စားေကာင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။ ထို႔ေနာက္ သူ႔သူေဌးဆီ ဖုန္းဆက္လိုက္ၿပီး သတင္းေထာက္ လက္ထဲသို႔ ဖုန္းထည့္ကာ ဝင္ခြင့္ ေတာင္းရန္ ေျပာလိုက္သည္။
မစၥတာဝီဆိုင္းသည္ ထိုင္းႏွင့္ လာအိုေလသံ ေရာစပ္ၿပီး ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာ ေျပာသည္။သူ႔ၿခံထဲတြင္ မည္သည့္ တိရစၦာန္မွ် မရွိေၾကာင္း၊ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္မ်ားကို ကုန္ကူးသည့္ လုပ္ငန္းသူ မလုပ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။ “တစ္ေကာင္မွ မရွိပါဘူး။ ခင္ဗ်ားကို ဘယ္သူက ေျပာလို႔လဲ”ဟု သူက ျပန္ေမးသည္။
မစၥတာဝီဆိုင္းသည္ အႏၲရာယ္သားေကာင္မ်ား ဟုေခၚသည့္ တိရစာၦန္မ်ားကို ကုန္ကူးရာတြင္ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမ်ားၾကား၌ နာမည္ဆိုးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကားသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူက အာဖရိကတိုက္ မွ ဆင္ေတြကို သတ္ရာတြင္လည္း ပါသည္။ ႀကံ႕မ်ားကို တရားမဝင္ ခိုးသတ္ျခင္းကိုလည္း ေခါင္းေဆာင္သည္။ ထို႔ျပင္ အာရွေတာမ်ား အတြင္းရွိ ေတာ႐ိုင္း တိရစၦာန္မ်ား ျပဳန္းတီးေရးကလည္း သူႏွင့္ မကင္းျဖစ္ေနသည္။
ငါးႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ား အရလည္းေကာင္း၊ ရာခ်ီသည့္ အစိုးရ အစီရင္ခံစာမ်ားႏွင့္ တရား႐ုံး သက္ေသခံခ်က္မ်ားအရ လည္းေကာင္း၊ တန္ျပန္ ေမွာင္ခို ကုန္ကူးသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အစီရင္ခံခ်က္မ်ားအရ လည္းေကာင္း လာအိုႏိုင္ငံသား ဝီဆိုင္းသည္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ ေမွာင္ခိုကုန္ကူးသည့္ လုပ္ငန္းကို လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း အေထာက္အထားမ်ား ရရွိထားၿပီး ျဖစ္သည္။
ေတာင္အာဖရိက အာဏာပိုင္မ်ားက ႀကံ့ခ်ဳိမ်ား ေမွာင္ခို ကုန္ကူးမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဝီဆိုင္း၏ ကုမၸဏီ ျဖစ္ေသာ Xaysavang Trading ကို တရား စြဲဆိုထားသည့္ အမႈကလည္း ရွိေနသည္။ လူမ်ားကို မုဆိုးမ်ား အျဖစ္ ငွားရမ္းၿပီး ကန္႔သတ္ထားသည့္ ႀကံ႕မ်ားကို ရမ္းကားစြာ လိုက္သတ္ ခိုင္းျခင္းေၾကာင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ရာဇဝတ္မႈ သမိုင္းတြင္ အႀကီးက်ယ္ဆုံးေသာ ကလိန္က်မႈ တစ္ခုကို က်ဴးလြန္သူ အျဖစ္လည္း စြဲခ်က္ အတင္ခံထားရသည္။ ကင္ညာႏိုင္ငံတြင္လည္း ဆင္စြယ္မ်ားကို ေမွာင္ခို ကုန္ကူးျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရက အေရးယူထားသည့္ အမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။
ဝီဆိုင္းက ေတာတြင္း တိရစၦာန္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို ကုန္ကူးေနျခင္းမွာ “ေငြမည္းခဝါ ခ်သည့္လုပ္ငန္း”တစ္ခု ျဖစ္ေၾကာင္း စုံစမ္း စစ္ေဆးသူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။
အျခားႏိုင္ငံမ်ားက တိရစာၦန္မ်ားကို လာအိုႏိုင္ငံ အတြင္း သြင္းလာၿပီး၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းကာ တင္ပိုျခင္းကို လွည့္ကြက္တစ္ခု အေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း လာအို အစိုးရအစီရင္ ခံစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ တရားမဝင္ အလုပ္ကို တရားဝင္သကဲ့သို႔ ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကားေနျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။
ဝီဆိုင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားသည္ လာအို ႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံျခားတြင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ သူ႔ႏိုင္ငံ အစိုးရကလည္း အေရးယူ ေပးရန္ ျငင္းဆိုထားၿပီး အကာအကြယ္ ေပးထားသည္။ ႏိုင္ငံတကာ ကလည္း အကယ္၍သာ သူ႔ လုပ္ရပ္မ်ားကို တားဆီးႏိုင္လွ်င္ အာဖရိက ဆာဗားနား ျမက္ခင္းႏွင့္ အာရွေတာ အတြင္းက ထြက္ကုန္မ်ား ျဖစ္ေသာ ဆင္စြယ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားကို တစ္ဆင့္ ျပန္ဝယ္ေနၾကသည့္ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔မွ ေဖာက္သည္မ်ား လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆိုင္း သြားလိမ့္မည္ဟု ဆိုသည္။
ဝီဆိုင္းေနာက္သို႔ ရွစ္ႏွစ္ၾကာ ေျခရာခံလိုက္ေနသည့္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ တန္ျပန္ေထာက္လွမ္း ေရးအဖြဲ႕ Freeland ၏ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဒါ႐ိုက္တာ စတီဗင္ဂဲလ္စတားက “သူဟာ အာရွမွာ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ ေမွာင္ခို ကုန္ကူးသူ အႀကီးစားတစ္ေယာက္ပါ။ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ ဒီအလုပ္ကို အလြယ္ရတဲ့ တိရစာၦန္ေတြနဲ႔ ရင္းၿပီး အက်ဳိးအျမတ္ မ်ားေအာင္ လုပ္ေနတာ။ ဒီလို ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ေတြဟာ တန္ဖိုး ရွိလာၿပီဆိုတာ လူေတြ သတိျပဳမိဖို႔ လိုလာၿပီ” ဟုဆိုသည္။
တ႐ုတ္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔တြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္္မ်ားကို အသုံးျပဳျခင္း ဓေလ့က ေခတ္စားလာသည္။ ဥပမာ- ပု႐ြက္စားေကာင္လို အေကာင္မ်ား၏ အေၾကးခြံမ်ားကို ေဆးဖက္ဝင္သည္ ဟု ယူဆၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ထိုအေၾကးခြံမ်ားကို ေသြးၿပီး ေသာက္လွ်င္ မိခင္မ်ား ႏို႔ထြက ေကာင္းသည္ဟု ယူဆၾကသည္။
ဝီဆိုင္းသည္ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ခန္႔ ရွိၿပီ။ သူက လာအိုႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ထားၿပီး ေႁမြမ်ား၊ ဖြတ္မ်ားကို စုေဆာင္းၿပီးမွ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမ်ား အတြင္းသို႔ နယ္စပ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး တင္ပို႔ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုနယ္စပ္ တစ္ဝိုက္တြင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈမ်ား ရွိေနေသာေၾကာင့္ သူ႔အတြက္ လုပ္ငန္းလြယ္ကူသည္။
သူေနထိုင္သည့္ ေနရာႏွင့္ တိရစာၦန္္မ်ားကို ေမြးျမဴ သိုေလွာင္ထားသည့္ ေနရာမ်ားကို ေထာက္လွမ္းရန္ ခက္ခဲလွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုင္း စုံေထာက္မ်ား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေထာက္လွမ္းေသာ္လည္း မေတြ႕ခဲ့ၾကေပ။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ဝီဆိုင္း စစ္ဆင္ေရးကို စတင္ခဲ့ရာ သူ႔လက္ေထာက္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည့္ ခ်မၼလုံ လမ္တုံထိုင္းကို ဖမ္းႏိုင္ခဲ့သည္။ သူ႔ကို ေတာင္အာဖရိက တိုက္အတြင္း ႀကံ႕ခ်ဳိ စစ္ဆင္ေရးတြင္ ဖမ္းဆီးရမိလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ခ်မၼလုံသည္ မုဆိုးတစ္ေယာက္အသြင္ ဟန္ေဆာင္ၿပီး အာဖရိကတိုက္သို႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ သူႏွင့္အတူ လွပသည့္ ထိုင္း ျပည့္တန္ဆာ တစ္ေယာက္ကိုလည္း အေဖာ္အျဖစ္ ေခၚလာသည္။ ေတာင္အာဖရိက တိုက္မွ အာဏာပိုင္မ်ားက ထိုမိန္းကေလးကို မုဆိုး တစ္ေယာက္ဆိုျခင္းကို မယုံၾကည္ခဲ့ၾကေပ။
ဝီဆိုင္းက ေတာင္အာဖရိကတိုက္တြင္ သူႏွင့္ ခ်မၼလုံတို႔ ပူးတြဲ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသျပစရာ တစ္ခုမွ်မရွိဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုင္း စုံေထာက္မ်ားသည္ ခ်မၼလုံ၏ ကြန္ပ်ဴတာအတြင္း ဝီဆိုင္းႏွင့္ ခ်မၼလုံတို႔ တြဲ႐ိုက္ထားသည့္ ဓာတ္ပုံမ်ားကို ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ ထိုသက္ေသခံ ဓာတ္ပုံကပင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ရွိ ကုမၸဏီတစ္ခုတြင္ ပူးတြဲလုပ္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆိုခဲ့သည္။
ေလဆိပ္ ကုန္တင္ျဖတ္ပိုင္းမ်ား အရလည္း အာဖရိကတိုက္မွ ႀကံ့ခ်ဳိမ်ားကို လာအိုႏိုင္ငံရွိ ဝီဆိုင္း အိမ္ လိပ္စာအတိုင္း ပို႔ေပးထားေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ သက္ေသမ်ားက သူ႔ကို မၿဖဳိလွ်င္ မရႏိုင္သည့္ အေန အထားျဖစ္လာသည္။
ခ်မၼလုံကို တစ္ႏွစ္ခြဲခန္႔ စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ ေတာင္အာဖရိကတိုက္က ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ေလးဆယ္ ခ်မွတ္လိုက္သည္။ ဝီဆိုင္းကား လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ေတာင္အာဖရိကတြင္ ပန္တီပက္ ခ်မ္ေခ်ာင္း ဆိုသူကို စုံေထာက္မ်ားက ဖမ္းမိၾက ျပန္သည္။ သူက ဝီဆိုင္းသည္ လာအိုႏိုင္ငံအတြင္း၌ပင္ ရွိေနၿပီး သူ႔ကို ဖမ္းဆီးရန္ မေျပာႏွင့္ တို႔ထိမရသည့္ စာရင္းတြင္ ပါေနေၾကာင္း ေျဖာင့္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။
“သူ႔ကို လာအိုမွာ ဘယ္သူမွ မဖမ္းႏိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ ေပးထားတယ္” ဟုသူက ထိုင္းအာဏာ ပိုင္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ျခင္းကို တားျမစ္ ပိတ္ပင္ထားသည့္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္္ ေမွာင္ခို ေရာင္းဝယ္ျခင္း လုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခုသည္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢက ေရာင္းဝယ္ ခြင့္ျပဳထားသည့္ တိရစာၦန္္မ်ား စာရင္းတြင္လည္း အိမ္ေမြး တိရစာၦန္မ်ားသာ ပါဝင္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္္မ်ား ကုန္သြယ္ကူးသန္းမႈ တားျမစ္ ပိတ္ပင္သည့္စာခ်ဳပ္ကို လာအိုႏိုင္ငံသည္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ကမွ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေတြ႕ရွိခ်က္ စာရင္းမ်ားအရပင္ ဝီဆိုင္း ကုန္သြယ္ထားသည့္ သားေကာင္ေတြက မ်ားလွ သည္။ သူ႔ ကုမၸဏီ Xaysavang Trading အေနျဖင့္ ေႁမြ အေကာင္ ၇၀,၀၀၀၊ လိပ္ေကာင္ေရ ၂၀,၀၀၀ ႏွင့္ ဖြတ္အေကာင္ႀကီးမ်ား ၂၀,၀၀၀ ေကာင္တို႔ကို ဗီယက္နမ္ ကုမၸဏီတစ္ခုႏွင့္ ဆက္သြယ္ၿပီး ပို႔ေဆာင္ခဲ့ရာ စုစုေပါင္း ေဒၚလာ ၈၆,၀၀၀ ခန္႔ ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
ဝီဆိုင္းသည္ ေတာ႐ိုင္း တိရစာၦန္ မ်ားကို ထိုသို႔ ေရာင္းခ်ၿပီး ေငြျဖဴ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနေၾကာင္းလည္း အေထာက္အထားမ်ားအရ သိရွိရသည္။ သူတရားဝင္ ေမြးျပထားသည့္ ေခါင္းဝါ လိပ္မ်ဳိး စိတ္ ေကာင္ေရမွာ ၂၀,၀၀၀ ျဖစ္သည္။ သူ႔ကို ဗီယက္နမ္ကလည္း အေရးယူ ႏိုင္ေရးအတြက္ ဆယ္ႏွစ္ခန္႔ ေျခရာခံလိုက္ခဲ့ရသည္။
ယခုႏွစ္ အတြင္းမွာလည္း ဝီဆိုင္း၏ ၿခံႀကီးမ်ားဆီ သို႔ လိပ္မ်ား၊ က်ားမ်ား၊ က်ား႐ိုးမ်ား၊ ပု႐ြက္ဆိတ္ စားေကာင္မ်ား၊ ေႁမြမ်ားကို ကားႀကီးကားငယ္မ်ားျဖင့္ မရပ္မနား မဲေခါင္ျမစ္ကမ္း တစ္ေလွ်ာက္ တင္ပို႔ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ကင္ညာႏိုင္ငံအတြင္း ဖမ္းမိသည့္ ၂၈၀ ကီလိုဂရမ္ ရွိေသာ ဆင္စြယ္ႀကီးသည္ ေပါင္ ၆၀၀ မက တန္ဖုိးရွိသည္။ ထိုဆင္စြယ္ကို ဝီဆိုင္း ကုမၸဏီထံ ပို႔ရန္ လိပ္မူထားသည္။
လာအို အစိုးရကလည္း တိရစာၦန္္မ်ား တရားမဝင္ ေမွာင္ခိုကူးျခင္းသည္ သူတို႔ႏိုင္ငံအတြင္း ရွိေနေၾကာင္း ဝန္ခံေသာ္လည္း ဝီဆိုင္းကို အေရးယူ ရန္မွာမူ ဘာသက္ ေသအေထာက္ထားမွ် မရွိေၾကာင္း ျငင္းဆိုထားသည္။
လာအို သစ္ေတာဌာန ထိပ္တန္း အရာရွိတစ္ဦး ျဖစ္သူ ေဘာင္ရွန္းက ေတာထဲတြင္လည္း ဘာတစ္ခုမွ် သက္ေသျပစရာ ရွာမေတြ႕ဟု ဆိုထားသည္။
သတင္းမီဒီယာက ေဘာင္ရွန္းကို သက္ေသေတြ၊ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေၾကာင္းေျပာေသာအခါ ေဘာင္ရွန္းက “ခက္တာပဲ။ လႊမ္းမိုးမႈေတြ ရွိေနတယ္။ ေမွာင္ခို ကုန္ကူးေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက ၾသဇာႀကီးတဲ့ သူေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိေနၾကတယ္။ အဲဒါက တကယ့္ ျပႆနာႀကီးတစ္ခုပဲ” ဟုညည္းသြားသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃ ရက္ ေန႔စြဲျဖင့္ ့http://www.nytimes.com/Website တြင္တင္ထားေသာ Thomas Fuller ေရးသားသည့္ In Trafficking of Wildlife, Out of Reach of the Law ေဆာင္းပါးကို ျမန္မာမူျပဳပါသည္။
အယ္ဒီတာတစ္ဦး
The Voice Weekly
