အရင္ စစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ ဦးေတဇ နဲ႔ ဦးေဇာ္ေဇာ္တို႔ပိုင္တဲ့ ဘဏ္တခ်ိဳ႕ ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ လိုင္စင္ ထုတ္ေပး လိုက္ေပမဲ့ ဒီလူေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ကုမၸဏီေတြကေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ ဆို႔မႈ စာရင္းထဲမွာ ဆက္ၿပီး ရွိေနဦးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာနက ေျပာပါတယ္။ အခု အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေငြေၾကး ထုတ္သြင္းခြင့္လိုင္စင္ ထုတ္ေပးလိုက္တဲ့အထဲမွာ ဘယ္ဘဏ္ေတြ ပါ၀င္ပါလဲ။ ဘာေၾကာင့္ သူတုိ႔ကို ခုလို ခြင့္ျပဳလိုက္တာလဲ ဆုိတာေတြကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက စီးပြားေရးဘဏ္ေလးခုကို General Licenseလို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နဲ႔ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ ျပဳလုိက္တဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာန၊ ႏိုင္ငံျခား ပိုင္ဆိုင္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး႐ံုး (OFAC) က မေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ လိုက္တာပါ။ အခု ေငြေၾကးထုတ္သြင္း ခြင့္ ျပဳလုိက္တဲ့ဘဏ္ေတြထဲမွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဘဏ္၊ ျမန္မာ့ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဘဏ္ (MICB) ဘဏ္ေတြနဲ႔အတူ အရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ ဦးေတဇ ပိုင္ အာရွစိမ္းလန္းမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဘဏ္ နဲ႔၊ ဦးေဇာ္ေဇာ္ရဲ႕ မက္ဇ္ျမန္မာကုမၸဏီပိုင္ ဧရာ၀တီဘဏ္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
ခုလို ေငြေၾကးထုတ္သြင္းခြင့္ ျပဳလိုက္တာဟာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ မဟုတ္တဲ့ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ငန္းေတြ အဆင္ေျပ လြယ္ကူေစဖို႔ အတြက္ သာ ျဖစ္ၿပီး အရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ကုမၸဏီေတြ အေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆိုမႈေတြကိုေတာ့ ဆက္ၿပီး ခ်မွတ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာန၊ ႏိုင္ငံျခားပိုင္ဆိုင္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ေရး႐ံုး (OFAC) ေျပာခြင့္ရသူ John Sullivan က VOA ကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီဘဏ္ေတြကို ေငြေၾကးထုတ္သြင္းခြင့္ျပဳတာကအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္သလို ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ေရွ႕ဆက္ႏုိင္ေအာင္ ေကာင္းတဲ့ဘက္က တြန္းအားေပးႏုိင္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ျမန္ မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံခ်င္တဲ့ အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ မဟုတ္တဲ့ NGO အဖဲြ႔ေတြရဲ႕လုပ္ငန္းေတြ အဆင္ေျပလြယ္ကူေစဖို႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြ အားလံုးက ျမန္မာျပည္သူေတြ အတြက္ အက်ဳိးျဖစ္လာေစမယ့္ အရာေတြပါ။ ဒီဘဏ္ေတြနဲ႔ ဒီဘဏ္ေတြကိုပိုင္တဲ့ အရင္စစ္အစိုးရနဲ႔နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ခ႐ိုနီေတြကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူပိတ္ဆို႔တဲ့ စာရင္းထဲမွာ ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွိေနအံုးမွာပါ။ ဒီလူေတြနဲ႔ဘဏ္ေတြအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕ ပိတ္ဆို႔မႈကို ဖယ္ရွားလိုက္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီ general လိုင္စင္က အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈ လုပ္ကိုင္ခ်င္လာေအာင္နဲ႔ NGO အဖဲြ႔ေတြ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ငန္းေတြ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ခ်င္ေအာင္ အားေပးတဲ့သေဘာပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ အေမရိကန္အစိုးရက အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနသလို အခုလို ေစာင့္ၾကည့္ဆဲကာလမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီး ႐ုပ္သိမ္းသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူးလို႔လည္း ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာပါတယ္။
“ဒီဘဏ္ေတြနဲ႔ ခ႐ိုနီေတြကို ပိတ္ဆို႔မႈ၊ ဒဏ္ခတ္မႈစာရင္းထဲကေန လက္ရွိအေျခအေနမွာ ထုတ္ပစ္ဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ေစာေသးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔လည္း ထင္ပါတယ္။ သူတို႔ကို ပိတ္ဆို႔မႈစာရင္းထဲ ဆက္ထားတာကေရာ အခု General လိုင္စင္ ထုတ္ေပးထားတာေတြကေရာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ မႈေတြကိုဒ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းသာ ေျဖေလွ်ာ့ေပးသြားမယ္ဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မူဝါဒနဲ႔အညီ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရွ႕ဆက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္လာေအာင္ တြန္းအားေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။”
အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ အခုလို ျမန္မာႏုိင္ငံက ဘဏ္ေတြကို ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ ေပးလိုက္တာဟာ ျမန္မာလူထုအက်ဳိးကို ေရွ႕႐ႈၿပီးေဆာင္ရြက္တာသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း မစၥတာ ဆူေလဘန္က ေျပာပါတယ္။ တကယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီစံနစ္ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္လာမယ္ဆိုရင္လည္း ဒီခြင့္ျပဳခ်က္ကို အခ်ိန္မေရြး ျပန္႐ုပ္သိမ္းသြားႏုိင္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
“ဒါဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးကို ေရွ႕႐ႈေဆာင္ရြက္တာလုိ႔ က်ေနာ္ ယံုၾကည္ပါ တယ္။ အခု General လိုင္စင္ ထုတ္ေပးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ဖယ္ရွားေပးလုိက္တာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုလည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။ General လိုင္စင္ ထုတ္ေပး႐ံုသာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဥေပဒေၾကာင္းအရ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျပန္လုပ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ ထိန္းသိမ္းသြားမွာပါ။ တကယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ထိခိုက္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို လုပ္လာတာကို ေတြ႔မယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ General လိုင္စင္ကို အခ်ိန္မေရြး အျမန္ဆံုး ျပန္႐ုပ္သိမ္းႏိုင္ပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပိုင္းေတြကစလို႔ စတင္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ မႈေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပး လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လက စၿပီးေတာ့ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလာခဲ့တာ ျဖစ္သလို ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကိုလည္း ျပန္လည္ ခြင့္ျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခါမွာေတာ့ ျမန္မာ စီးပြားေရးဘဏ္ေတြကို ဘ႑ေရးဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳလာတဲ့ အထိပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက အဆင့္ျမင့္ သံကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ေတြ ဒီရက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေန ခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဌာနရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘဏ္ေတြအေပၚ အခုလို ေငြေၾကး ထုတ္သြင္းခြင့္ျပဳတဲ့ ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
