 |
| ကမၻာ့ဘဏ္အဖြဲ့ခြဲ IFC က Ms. Karin Finkelston |
အေရွ့အာရွ ေဒသ အတြက္ ၂ဝ၁၃ ကမၻာ့ စီးပြားေရး ဖိုရမ္ ေဆြးေနြးပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ျကာသပေတးေန့မွာ တရားဝင္ စတင္ ဖြင့္လွစ္ ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေနြးပြဲ တက္လာတဲ့ ကမၻာ့ဘဏ္ အဖြဲ့ခြဲ IFC နိုင္ငံတကာ ဘ႑ဍာေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္းက အာရွပစိဖိတ္ ေဒသ ဒုတိယ ဥကၠ႒ဌ Karin Finkelston ကို ဘီဘီစီ အျကီးတန္း သတင္းေထာက္ ဦးကိုကိုေအာင္က သီးသန့္ ေတြ့ဆံု ေမးျမန္း ထားပါတယ္။
ေမး။ ။ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ အေပၚ ဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ကြ်န္မရဲ့ ပထမဆံုး အျမင္ ကေတာ့ အေျပာင္းအလဲ ေတြဟာ သိပ္ျမန္ျပီး သိပ္စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ့ ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံသူ ေတြကို ဆြဲေဆာင္ နိုင္ေအာင္ ျကိုးစားေနျပီး ပုဂၢလိက ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံမႈ ေတြကို အားေပး ေနပါတယ္။ IFC ဟာ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ့ ပုဂၢလိကပိုင္း ဆိုင္ရာ က႑ဍနဲ့ သက္ဆိုင္တဲ့ အပိုင္းကို လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ့အစည္း ျဖစ္လို့ ဖြံ့ျဖိုး တိုးတက္မႈမွာ အားလံုး ပါဝင္နိုင္ဖို့ အဓိက ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္ ပါတယ္။ ျမန္မာ နိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး လုပ္တာ ကေတာ့ စုေပါင္းဘဏ္ တခု ထူေထာင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယားမွာ အေသးစား ေခ်းေငြ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ဖို့ အလႉရွင္ အဖြဲ့အစည္း တခု အေနနဲ့ စတင္ ထူေထာင္တဲ့ ပံုစံမ်ိုးပါ။ သူတို့အေနနဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္း လိုင္စင္ ရနိုင္ေအာင္၊ အလႉရွင္ကို အားကိုးစရာ မလိုဘဲ စီးပြားျဖစ္ လုပ္နိုင္မယ့္ အေသးစား ေခ်းေငြ လုပ္ငန္း ျဖစ္လာေအာင္ IFC ကကူညီပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ အေသးစား ေခ်းေငြ လုပ္ငန္း ေတြကိုလည္း စီးပြားျဖစ္ လုပ္နိုင္ လာေအာင္ ကူညီေပး ေနပါတယ္။ ဒါ သိပ္အေရးျကီးတဲ့ ေျခလွမ္းလို့ ကြ်န္မတို့ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။အေသးစားေခ်းေငြ အေျကာင္း ဆက္မေျပာခင္ နိုင္ငံျခားက ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံမယ့္ သူေတြဟာ တကယ္တမ္း အရင္းအနွီးေတြ ယူလာဖို့မွာ လက္တြန့္ ေနေသးတာ ဘာေျကာင့္လဲ ဆိုတာ ေျပာျပနိုင္မလား။
ေျဖ။ ။ကြ်န္မ ထင္တာေတာ့ ဒီနိုင္ငံဟာ အျကာျကီး တံခါးပိတ္ ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံ ခ်င္သူ ေတြက ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဘယ္ေလာက္ လုပ္ေနလဲ ဆိုတာကို ျကည့္ျက ပါလိမ့္မယ္။ ကြ်န္မအျမင္ ကေတာ့ တကယ္လို့ သူတို့သာ ဒီမွာ အခ်ိန္နည္းနည္း ေပးျပီး ေလ့လာျကည့္မယ္ ဆိုရင္ ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ေတြ တကယ္ လုပ္ေနတယ္ ဆိုတာမ်ိုး ခံစားမိပါလိမ့္မယ္။ ကမၻာ့ဘဏ္ အေနနဲ့ ကေတာ့ အစိုးရရဲ့ စီးပြားေရး ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ ေတြမွာ အားလံုး ပါဝင္နိုင္ဖို့နဲ့ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးက႑ဍ ကလည္း တာဝန္သိသိ ပါဝင္ျကဖို့ ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္ ေနပါတယ္။ ဆိုလိုတာ က ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံသူ ေတြကို ပြင့္လင္း ျမင္သာျပီး နိုင္ငံ တကာ စံနႈန္းနဲ့ ညီေအာင္ အလုပ္လုပ္ဖို့ ကြ်န္မတို့က ဆြဲေဆာင္မွာပါ။ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ဘဏ္ေတြ ကိုလည္း နိုင္ငံတကာ စံနႈန္းနဲ့ ညီေအာင္ ျမွင့္ေပးဖို့ လုပ္ေနပါတယ္။
ေမး။ ။ဒီလို ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ တကယ္ လိုအပ္တာ မွန္သလို တကယ္ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ဖို့ကလည္း ခက္တယ္ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရး တိုးတက္ လာေအာင္ လုပ္ဖို့မွာအဓိက ဘာေတြ လိုအပ္ေနပါလဲ။
ေျဖ။ ။ဒီေနရာမွာ ေျပာစရာ သံုးခုေလာက္ ရွိပါတယ္။ တခုက ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံေရးနဲ့ ပတ္သက္တဲ့ မူေဘာင္နဲ့ ဆိုင္ပါတယ္ ။ ျပည္တြင္းမွာ လုပ္ငန္းငယ္ ေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ ထူေထာင္နိုင္ဖို့၊ လူေတြ ငွားနိုင္ဖို့၊ လုပ္ငန္း လိုင္စင္ အလြယ္တကူ ရနိုင္ဖို့၊ မလိုအပ္တဲ့ ေငြေကာက္ခံမႈေတြ မလုပ္ဖို့၊ စည္းမ်ဉ္း ေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို့၊ ေရွ့ေနာက္ ညီညြတ္တဲ့ ပံုစံမ်ိုးနဲ့ အလုပ္လုပ္ဖို့ ဒါေတြဟာ ပထမ လိုအပ္ခ်က္ပါ။ ဒုတိယ လိုတာက အေျခခံ အေဆာက္အဦ ေတြကို သံုးနိုင္ဖို့ပါ။ အေရး အျကီးဆံုး ထဲမွာ လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအင္လည္း ပါပါတယ္။ ေနာက္ ဧရိယာ တခု ကေတာ့ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ မ်ားမ်ား သံုးနိုင္ဖို့ပါ။ လုပ္ငန္း လိုင္စင္ ခ်ေပးမယ့္ လုပ္ငန္းစဉ္ကို ခုထိ ေတြ့ရတဲ့ အတိုင္း ဆိုရင္ေတာ့ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ရွိပါတယ္။ ဒီလ ကုန္ေလာက္ဆိုရင္ လိုင္စင္ တခုနွစ္ခု ေလာက္ကို အစိုးရက ခ်ေပး လိမ့္မယ္လို့ ေမွ်ာ္လင့္ ရပါတယ္။ ဒါဟာ လူေတြ ဖုန္းပိုင္ဆိုင္ ရရံုထက္ ပိုအက်ိုးရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေက်းလက္ ေဒသေတြမွာ ဖုန္းေတြ သံုးနိုင္ လာမယ္ဆိုရင္ ေဈး ကြက္နဲ့ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြကို သူတို့ အလြယ္တကူ ရလာနိုင္မွာပါ။
ေမး။ ။တကယ္တမ္း က်ေတာ့ ျပုျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ စလုပ္ျပီး ၂ နွစ္ေလာက္ ျကာလာတဲ့ ခုခ်ိန္ထိ အဲဒီ အေျပာင္း အလဲရဲ့ အက်ိုးေက်းဇူးကို လူေတြ သိပ္ မခံစားရ ေသးပါဘူး။ အဲဒီလို ခံစားနိုင္ေအာင္ ဘာလုပ္ လို့ရမယ္ ထင္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။အေျခခံ အေဆာက္အဦ ေတြကို လူေတြ သံုးနိုင္ဖို့ဟာ အေရးျကီးသလို အခ်ိန္လည္း ယူရပါတယ္။ အခု မိုဘိုင္းဖုန္း လိုင္စင္ေတြကို ပြင့္လင္း ျမင္သာတဲ့ ပံုနဲ့ ဆက္လုပ္သြားရင္ ဒီလိုင္စင္ ခ်ေပးတဲ့ ပံုစံဟာ နမူနာေကာင္း တခု ျဖစ္လာနိုင္ ပါတယ္။ လိုင္စင္ ခ်ေပး ျပီးတာနဲ့ လူေတြ အက်ိုး ေက်းဇူးကို ျမန္ျမန္ ခံစား လာနိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ ပစိဖိတ္ကြ်န္း နိုင္ငံ ေတြမွာဆိုရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၆ နွစ္ေလာက္ တုန္းက လူ ၁ဝဝ မွာ ၁ဝ ေယာက္ ေလာက္ပဲ မိုဘိုင္းဖုန္း ပိုင္ဆိုင္ ျကပါတယ္။ ဒီေန့မွာ ၆ဝ ရာနႈန္း အထိ တက္လာပါျပီ။ အထူးသျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသ၊ သြားလာလို့ မလြယ္တဲ့ေဒသ ေတြမွာပါ။
ေမး။ ။စီးပြားေရး ဖြံ့ျဖိုးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ျပီး လူေတြ အက်ိုး ခံစားနိုင္ေရးကို ကြ်န္ေတာ္တို့ ေျပာေနတာေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ။ အခု ကမၻာ့ စီးပြားေရး ဖိုရမ္ က်င္းပ ေနတဲ့ ညီလာခံ ခန္းမနဲ့ သိပ္မေဝးတဲ့ ေနရာေတြကို သြားျကည့္ လိုက္ရင္ ဆင္းရဲတဲ့ သူေတြ အမ်ားျကီး ေတြ့ရမွာပါ။ ကမၻာ့ ထိပ္သီးေတြ လာျကတဲ့ ဒီစီးပြားေရး ဖိုရမ္ျကီးနဲ့ သူတို့ တိုက္ရိုက္ မဆက္စပ္ သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လို နည္းနဲ့ ဆက္စပ္ ယူနိုင္မလဲ။
ေျဖ။ ။ကြ်န္မထင္တယ္၊ လူေတြကို ေငြေျကး အရင္းအနွီး ရနိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးဖို့ သိပ္အေရး ျကီးပါတယ္။ အေသးစား ေခ်းေငြတို့၊ လုပ္ငန္း ငယ္ေလးေတြ စတင္ဖို့ တို့လို အပိုင္းေတြေပါ့။ ေနာက္ တနည္းက အျပင္ ကေန စံနႈန္း ျမင့္မားတဲ့ အဖြဲ့အစည္းေတြကို ဖိတ္ေခၚျပီး ျမန္မာနိုင္ငံ မွာလည္း ဒီလိုလုပ္လို့ ရနိုင္တယ္ ဆိုတာကို ျပသဖို့ပါ။ လွ်ပ္စစ္ စြမ္းအင္လို အပိုင္းမွာလည္း အိနၵိယလို နိုင္ငံ မ်ိုးမွာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ တဲ့ နမူနာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေက်းလက္ ေဒသေတြမွာ ေခါင္မိုး ေပၚမွာ ဆိုလာျပား တပ္ျပီး လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ေပး တာမ်ိုးေတြ လုပ္နိုင္ ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ အေရးျကီးတဲ့ တခ်က္က စီးပြားေရးမွာ သယံဇာတ ကိုခ်ည္း လံုးဝ အားမကိုးဘဲ နယ္ပယ္စံုကို ခ်ဲ့ထြင္ နိုင္ဖို့ပါ။ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ ျမန္မာ့ နိုင္ငံျခား ရင္းနွီး ျမႈပ္နွံမႈရဲ့ ၈ ရာနႈန္း ေလာက္သာ ထုတ္လုပ္ေရးပိုင္းတို့၊ ကမၻာလွည့္ ခရီးသည္ လုပ္ငန္းတို့ ဘက္ကို သြားပါေသးတယ္။ အလုပ္အကိုင္ အားလံုးရဲ့ ၉ဝ ရာနႈန္း ေလာက္ကို ဖန္တီးနိုင္တဲ့ပုဂၢလိက က႑ဍ ဖြံ့ျဖိုး လာဖို့ အေရးျကီး ပါတယ္။ လုပ္ငန္းငယ္ ေလးေတြ ဖြံ့ျဖိုး အားေကာင္း လာဖို့လည္း အေရးျကီး ပါတယ္။ ဒီလို ဖြံ့ျဖိုးေအာင္ ကြ်မ္းက်င္မႈေတြ ရလာနိုင္ဖို့ ျပင္ပက ဖက္စပ္ လုပ္ကိုင္သူေတြ ကိုလည္း ဖိတ္ေခၚ သင့္ပါတယ္။
BBC Burmese
