“လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ လတုန္းက ဘန္ေကာက္မွာ ေၾကညာခဲ့တုန္းက လူေတြကသံသယရွိခဲ့ပါတယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔လည္း ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါၿပီ” ဟု ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္က်င္းပေရး အႀကီးတန္းၫႊန္ၾကားေရးမွဴးက မစၥတာ Sushant က ေျပာၾကားသည္။
ထို႔အျပင္ စီးပြားေရးဖိုရမ္သို႔ တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေသာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ပူးတဲြဥကၠ႒မ်ားအေနျဖင့္ ယခုေဆြးေႏြးပဲြမွ အျခားသူမ်ားကို မွ်ေ၀လိုေသာ၊ ျပန္ေျပာလိုသည္မ်ား ေျပာေပးရန္ ေၾကညာလိုက္ေသာအခါ “ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တစ္ေယာက္ လြန္ခဲ့တဲ့သံုးႏွစ္ကမွ ေနအိမ္
အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္လာတယ္ဆိုတာကို သတိရဖို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဆဲြဆိတ္ၾကည့္ရပါ့မယ္။ သူဒီမွာ ျငင္းခံုေဆြးေႏြးေနတာကို ျမင္ရတာ မယံုၾကည္စရာပါဘဲ”ဟု ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ ပူးတဲြဥကၠ႒တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ကုလသမဂၢဖံြ႕ၿဖဳိးမႈအစီအစဥ္ (UNDP) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမစၥတာ ဟယ္လင္က ဆက္လက္ေျပာသည္။
GE ကုမၸဏီ၏ အႀကီးအကဲျဖစ္သူ မစၥတာ John ကလည္း “စြမ္းအင္အေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံအေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ လူသားအရင္းအျမစ္ဖံြ႕ၿဖဳိးေရးကိစၥ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကို ခ်ီးက်ဴးခ်င္ပါတယ္။ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးအရ ရရွိေနတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ရေအာင္ယူၿပီးေတာ့ ေနာင္မ်ဳိးဆက္အတြက္ေရာ လက္ရွိလူေတြအတြက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ပါ” ဟု မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
“ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ သတင္းစကားကေတာ့ ေထာက္ခံအားေပးမႈဆက္ၿပီး လုပ္သြားပါဆိုတာပါပဲ။ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ စိတ္ကူးေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့အတိုင္း ဆက္ျဖစ္သြားဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ အေသအခ်ာပါပဲ” ဟု ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ ေနာက္ဆံုးေန႔တြင္ ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တိုနီဘလဲကေျပာၾကားသည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဇြန္လ ၅ ရက္မွ ၇ ရက္အထိ သံုးရက္တာ က်င္းပခဲ့ေသာ (၂၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္သို႔ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅၅ ႏိုင္ငံမွ ပုဂၢဳိလ္ ၁,၀၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုတက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ပမာဏသည္ က်င္းပခဲ့ေသာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖုိရမ္သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ကုိ ျမန္မာသမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ဗီယက္နမ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ လာအို၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တို႔က တက္ေရာက္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားသည္။
သံုးရက္တာကာလအတြင္း ေဆြးေႏြးပဲြေပါင္း ၃၀ က်င္းပခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ စြမ္းအင္၊ ဘ႑ာေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းႏွင့္ သတင္းႏွင့္နည္းပညာ က႑တုိ႔ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ သီးသန္႔ စကားေျပာျခင္းက႑အတြက္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္သမၼတ အကီြႏိုတို႔တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး အနာဂတ္ျမန္မာႏိုင္ငံ စကားစစ္ထိုးပဲြတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ
အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတ႐ံုး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသူေဟာင္း မဇင္မာေအာင္ တို႔ ေျပာဆိုခဲ့ကာ ထိုစကားစစ္ထိုးပဲြတြင္ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖုိရမ္တက္ေရာက္သူ အမ်ားဆံုးျဖစ္ခဲ့သည္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ဖြင့္ပဲြ အခမ္းအနားတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က “ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်ိန္ ကာလတစ္ခုမွာ လူႀကီးမင္းတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆီေရာက္လာၾကတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမုိကေရစီကူးေျပာင္းဖို႔ အျပင္းအထန္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ စီးပြားေရးကိုလည္း ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္တဲ့ စီးပြားေရးကေန လြတ္လပ္တဲ့ေစ်းကြက္ေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ကို ကူးေျပာင္းဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေနတဲ့ေနရာမွာ ေအာင္ျမင္မႈရရွိဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြက အေရးႀကီးပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားကာ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈႈေတြကို ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားဥပ ေဒစိုးမိုးမႈအားနည္းေနျခင္းႏွင့္ အေျခခံအေဆာက္အအုံမရွိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ အမ်ားစုမွာ လာေရာက္ ေလ့လာသည့္ အဆင့္တြင္သာရွိေနေသးေၾကာင္းေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ စြမ္းအင္က႑၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈက႑၊ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သား ေမြးထုတ္ေရးကိစၥ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာေရးႏွင့္ စြမ္းအင္က႑တို႔တြင္ အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။
အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ားကို ရန္ကုန္တစ္၀ိုက္မွာသာမက မဖံြ႕ၿဖဳိးသည့္ ေနရာမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား အထိပါ တိုးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ၿပီး ထိုသို႔ဖြင့္လွစ္ႏိုင္မွသာ အားလံုးပါ၀င္ေသာ ဖံြ႕ၿဖဳိးမႈျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
“လူသားအရင္းအႏွီးဆိုတာ ႏွစ္သက္စရာ ေစးကပ္တဲ့ အရင္းအႏွီးပါပဲ။ အကယ္၍သာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ အဖဲြ႕အစည္းမွာ လူသားအရင္းအႏွီး ေကာင္းေကာင္း ဖံြ႕ၿဖဳိးေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ စိတ္တူကိုယ္တူ လူေတြကို ဆဲြေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။ လူငယ္ဘဲြ႕ရေတြေမးတာက ငါ့ကိုဖံြ႕ၿဖဳိးတိုးတက္ ေအာင္ ဒီအဖဲြ႕အစည္းက ဘာလုပ္ေပးမလဲဆုိတဲ့ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္” ဟု စင္ကာပူစီမံခန္႔ခဲြေရးတကၠသိုလ္ပါေမာကၡက Taking Myanmar To Work အစီအစဥ္တြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဘ႑ာေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အဂၤလန္အေျခစိုက္စတမ္းတက္ခ်ာတာဘဏ္ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ဘ႑ာေရး စနစ္သည္ အလြန္ေရွးက်ေသာ အေျခခံအဆင့္မွာသာရွိၿပီး တရား၀င္လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ အရည္အခ်င္း မျပည့္၀သူမ်ားေၾကာင့္ မေရရာမႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ေပးေျပာၾကားသည္။
သို႔ေသာ္ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း သတ္မွတ္ျခင္း၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းအတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားဖြင့္ေပးျခင္း၊ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ား လိုင္စင္ခ်ထားေပးျခင္းတို႔၌ လြန္စြာျမန္ဆန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးက်င့္ သံုးေနေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္သြားၿပီဟုလည္း မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့သည္။
အိႏိၵယႏိုင္ငံအေျခစိုက္ တာတာကားကုမၸဏီအေနျဖင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕၌ အသက္ေမြး၀မ္း ေက်ာင္းဆိုင္ရာနည္းပညာတစ္ခုကို စက္တင္ဘာလတြင္ ဖြင့္လွစ္မည္ဟု ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္၌ ေၾကညာခဲ့သည္။
ေနျပည္ေတာ္၌ ျပဳလုပ္ေသာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္တြင္ အေမရိကန္ထိပ္တန္းကုမၸဏီႀကီးျဖစ္သည့္ GE ကုမၸဏီက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ေဖာင္ေဒးရွင္းတစ္ခုတည္ေထာင္၍ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးက႑တြင္ ကူညီရန္ ေၾကညာၿပီး မိုက္ခ႐ိုေဆာ့ဖ္ကုမၸဏီကလည္း နည္းပညာအကူအညီေပးမည္ဟု ေၾကညာသည္။
ကမၻာ့လူငယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအဖဲြ႕က ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ကေလးသူငယ္မ်ား အာဟာရဖံြ႕ၿဖဳိးေရးေဆာင္ရြက္ရန္ ေၾကညာၿပီး ျမန္မာ၊ ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ လာအိုႏိုင္ငံ ေလးႏိုင္ငံဗီဇာတစ္ခုတည္းျဖင့္ လည္ပတ္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။
ယခုက်င္းပေသာ ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမ်ားမွ ေက်ာင္းသား ၁၂၀ ေက်ာ္အား အေတြ႕အႀကံဳရရန္ ကမၻာ့ စီးပြားေရးဖိုရမ္က်င္းပသူမ်ားႏွင့္ လက္တဲြလုပ္ကိုင္ေစခဲ့သည္။
“ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ တကယ့္အေျခအေနကို နားလည္သြားတာေပါ့။ ဒီႏိုင္ငံက ဒီလိုပဲြႀကီးက်င္းပႏုိင္တဲ့ စြမ္းရည္ရွိတယ္ဆိုတာ သိသြားတာေပါ့။ ၂၀၁၄ အတြက္ စိတ္ပူတဲ့လူေတြအတြက္လည္း ဒီလိုစြမ္းရည္ရွိတာ သိသြားတာေပါ့။ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အမ်ားႀကီးအေတြ႕အႀကံဳရတယ္”ဟု ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့သည့္ သမၼတ႐ံုး၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းကေျပာသည္။
“ဒီစီးပြားေရးဖိုရမ္ကေနရလိုက္တာကို ေျပာရရင္ အနာဂတ္ျမန္မာ့စီးပြားေရးဖံြ႕ၿဖဳိးတိုးတက္မႈမွာ ျမန္မာ့လူငယ္ေတြရဲ႕ အလုပ္အကိုင္အခြင့္ လမ္းအတြက္ ေသခ်ာေပါက္မဟုတ္ရင္ေတာင္ လမ္းစတစ္ခုေတာ့ ေပၚေပါက္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီးဒီဖုိရမ္ႀကီးကို ႏုိင္ငံတကာက လုပ္ငန္းရွင္
ေတြ အမ်ားႀကီးတက္ေရာက္ၾကတယ္။ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း တက္ေရာက္ၾကတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအေပၚ အေျခခံထားတာေတြ႕ရတယ္။ ဒါေတြဟာအနာဂတ္တိုင္းျပည္အတြက္၊ လူငယ္ထုအတြက္ အားရေက်နပ္ စရာလည္းျဖစ္ပါ တယ္”ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံလူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး (Myanmar Youths Union-MYU) ဥကၠ႒ ဦးဇဲြရန္ႏုိင္က မွတ္ခ်က္ေပးသည္။
ကမၻာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္တြင္ တက္ေရာက္လာသူအမ်ားစုက လူသားအရင္းအျမစ္ဖံြ႕ၿဖဳိးရန္၊ ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေကာင္းမြန္ရန္ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖစ္လာရန္ အႀကံျပဳခဲ့သည္။
ျမန္မာ့စီးပြားေရးဖိုရမ္တြင္ အေမးမ်ားေသာ ေမးခြန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ႏုိင္သလားဟူ၍ျဖစ္ၿပီး ထိုေမးခြန္း ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းတိုနီဘလဲက “ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ႏုိင္သလားဆိုတာကေတာ့ ႀကီးမားတဲ့ စကားလံုးတစ္ခုပါ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပက အခုလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေထာက္ခံအားေပးမႈႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနတယ္ဆိုတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ခ်င္တဲ့ ဘယ္သူမဆို ေနရာတိုင္းမွာ အတိုက္အခံအမ်ားႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ပါတယ္”ဟု ေျဖၾကားသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကမူ “ဒီလုပ္ငန္းစဥ္က ေနာက္ျပန္လွည့္ႏုိင္သလားဆိုတာဟာ ႏွစ္ဖက္စလံုးကလူေတြရဲ႕ စိတ္သေဘာထား၊ ခံယူခ်က္ကို ေျပာင္းႏုိင္သလားဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ လူမ်ားစုက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေရွ႕ဆက္သြားဖို႔ ခုိင္မာတဲ့ သႏိၵ႒ာန္ေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ ဒါဟာလြယ္ကူတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္မတို႔ လုပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္ဆိုတာ ကၽြန္မယံုၾကည္ပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ေအာင္သူရ
7Day News Journal
